Meer en meer staan omwonenden en de luchtvaart lijnrecht tegenover elkaar. Het afgelopen jaar liepen omwonenden weg uit het participatietraject voor het nieuwe luchthavenbesluit voor Rotterdam The Hague Airport. Het is aan de Alderstafel lang goed gegaan maar op een gegeven moment was de rek eruit. In de nieuwe Maatschappelijke Raad Schiphol onder leiding van Eddie van Hijum mogen de luchtvaartmaatschappijen niet meer meepraten.
Puur kijkend naar de geluidsoverlast is dat vreemd; het aantal vliegbewegingen voor ongeveer elke airport is gemaximeerd. Daarnaast zijn de nieuwe toestellen zoals de A320neo of de 737 MAX beduidend stiller. De geluidsberekeningen van ADECS voor Rotterdam The Hague Airport laten een forse reductie zien van het aantal ernstig gehinderde woningen voor de toekomst.
Bij Schiphol is 1 procent van de klagers goed voor 49 procent van de klachten. Een recent rapport over de luchthaven Rotterdam laat ook 60 procent meer klachten zien ten opzichte van 2019 terwijl er 3 procent minder vluchten in 2022 waren. Ook hier zijn de klachten van 49 bewoners goed voorbij de helft (circa 50.000) van alle klachten. Nog gekker waren de uitkomsten van het RIVM-onderzoek uit februari: die vergeleken vliegtuiggeluid en de mate van hinder/slaapverstoring. De conclusie was dat omwonenden bij dezelfde gemeten hoeveelheid geluid meer ernstige hinder/slaapverstoringen ervaren in 2020 dan in 2002.
Nou ontbreekt inderdaad de nuance en redelijkheid bij de vertegenwoordigers van omwonenden, maar het is veel te makkelijk om de kritiek van omwonenden als gezanik te beschouwen. Misschien zijn de lontjes wel wat korter, maar ervaren herrie is wat anders dan gemeten geluid. Wat in de verhalen en reacties van omwonenden vaak wordt genoemd, is het ontbreken van duidelijkheid en perspectief. Juist op dit punt laat de minister grote steken vallen. Omwonenden en de luchtvaartsector moet het sinds 2015 doen met anticiperend handhaven. Dit leidt voor de meesten tot minder maar voor een klein deel tot méér geluidsoverlast. De minister wil dit afschaffen en komt - vooruitlopend op een nieuw luchthavenbesluit - met een capaciteitsreductie tot 440.000 vliegbewegingen.
Minder is echter niet stiller. Airlines gaan minder vliegen opvangen met grotere vliegtuigen en die maken meer geluid. Luchtvaartmaatschappijen worden zo ook niet gestimuleerd stillere vliegtuigen in te zetten want herrie is geen criterium. Bewoners klagen bijvoorbeeld vooral over Boeing 747’s. Die zijn er amper nog voor passagiers, maar vracht vliegt er ongehinderd mee en wordt geen strobreed in de weggelegd.
Wat ontbreekt is een goede normstelling ten aanzien van geluid. Op dat punt stelt de minister: ”Indien de normstelling binnen vijf jaar gereed is, kan echter eerder tot invoering worden overgegaan”. Ik snap dat je dit niet zomaar uit de mouw tovert, maar kan dit echt niet sneller? Dit is toch geen rocket science? Er zijn meer luchthavens in de wereld met geluidsproblemen. Vijf jaar en misschien nog wel langer houden we onduidelijkheid, onenigheid, strijd, protesten, rechtszaken en gedoe. In het belang van de luchtvaart en omwonenden moet de minister dit echt de hoogste prioriteit geven.
