Afgelopen weken vertoonden alom kenmerken van veel turbulentie in de omgang met nationale luchtvaartbelangen. Na het rapport van de Onderzoekscommissie over de MH17 ramp waren de commentaren vol van kritiek op de wijze waarop de Nederlandse overheid met luchtvaartveiligheidsbelangen omgaat. Hoe kan het dat de overheid het uitvoeren van Luchtvaartverdragen met andere landen zover heeft gedecentraliseerd dat signalen over onverwachte dreigingen niet meer worden verstaan?
Ik betoogde in de Volkskrant van 13 oktober dat de Nederlandse overheid de verantwoordelijkheid daarvoor weer moet hernemen.
Luchtvaart is een staatszaak. Dat was zo en dat zal het blijven. Nederland huisvest een grote luchtvaartmaatschappij. De daarmee gepaard gaande belangen lijken te groot voor het land te worden. Maar het is iedere luchtvaartmaatschappij vrij zo groot te worden als maar mogelijk is. Dat kon gebeuren onder de bezielende leiding van ondernemers als Dellaert, Plesman en hun opvolgers.
Er mag vervolgens waargenomen worden dat Nederland in het algemeen en Amsterdam in het bijzonder daar behoorlijk van hebben geprofiteerd. Hoera? Ja, want er zijn concurrenten in de wereld die maar wat graag die positie zouden willen aantasten. Er zijn zelfs krachten in Nederland die daarop uit lijken te zijn. Dat brengt ons tot het volgende element van turbulentie.
De Franse 'Flagcarrier' Air France ziet graag de concurrentie van 'partners' gecontroleerd verlopen. Dat kan in een 'alliantie'. We mogen hopen dat de Nederlandse overheid de belangen van KLM in Parijs met kracht verdedigd ondanks het feit dat de Fransen vinden dat de omvang van een 'Flagcarrier' in relatie moet staan met de omvang en betekenis van een land: KLM is te groot vindt men in Parijs.
Dan was er de afgelopen dagen nog het bericht dat de Europese mededingingsautoriteit heeft gesteld dat FEDEX het bod op TNT mag doorzetten. De continentale en binnenkort ook mondiale luchtvrachtmarkten lijken gedomineerd te worden door integrators. Dat is in de Verenigde Staten al het geval en het lijkt erop dat dit nu ook in Europa zijn beslag zal krijgen. General cargo gaat in de toekomst waarschijnlijk vaker mee in de 'empty legs' van integrators. Wat betekent dit voor de agrarische export van Nederland? Wie herinnert zich nog dat TNT ooit een dochter was van KLM?
Prof. Dr. Hugo B. Roos
Emeritus hoogleraar
[email protected]
