DALLAS - De Amerikaanse helikopterfabrikant Sikorsky heeft onlangs op de luchthaven Dallas/Fort Worth een 'whirl tower' geopend. Het gaat hierbij om de grootste testfaciliteit voor rotorbladen in zijn soort ter wereld. Het apparaat van dochterbedrijf Composite Technoloy Inc (CTI) dient voor statische testen van gerepareerde rotorbladen van helikopters.
Is het kopen van een nieuw blad voor een helikopter niet veel handiger? Bob Ellithorpe, de directeur van CTI, rekent voor dat de prijs van een nieuw rotorblad kan oplopen tot 200.000 dollar per stuk. “Reparatie bij CTI kost gewoonlijk een tiende van de nieuwprijs, dus het is de moeite waard.”
De whirl tower heeft een rotor die beide kanten op kan draaien, al naar gelang de helikopter waar de bladen bij horen een hoofdrotor heeft die met de klok meedraait of tegen de klok in. Ellithorpe zegt dat de whirl tower geschikt is voor elk type helikopter. “Maakt niet uit van welke fabrikant het toestel afkomstig is en ook het formaat doet er niet toe, van zware transporthelikopers tot lichtgewichten.”
De whirl tower werkt als volgt: twee gerepareerde testbladen draaien rond samen met een derde identiek maar nieuw en volkomen gaaf blad. Een lasersysteem checkt of de twee gerepareerde bladen dezelfde prestaties leveren als het nieuwe blad. In een wijde cirkel om de motor zijn netten gespannen, voor het geval een gemonteerd blad niet goed is gerepareerd en er delen van af spatten.
De motor van de whirl tower weegt 2,5 ton en kan bladen ronddraaien met een maximaal gewicht van 250 kilo. Foto: Sikorsky.
De motor van 2,5 ton van de whirl tower kan bladen ronddraaien tot 250 kilo. Dat is ongeveer het gewicht van de bladen van de enorme Sikorsky CH-53 Super Stallion helikopter, die onder meer in dienst is bij de Amerikaanse marine en de Duitse landmacht.
Boeing
Sikorsky repareert behalve bladen voor helikopters van eigen makelij, ook die van Eurocopter, AugustaWestland, Bell Helicopter en MD Helicopter. Het enige grote merk waarvan Sikorsky geen reparaties uitvoert is Boeing. De Amerikaanse concurrent kiest er voor in zijn divisie Boeing Rotorcraft Systems de bladen zelf te onderhouden.
CTI heeft tevens een licentie voor onderhoud van Russische helikopters van de Kazan-fabriek. Deze toestellen staan bekend onder de naam Mi-8/Mi-17. Dat is nog altijd het meest gebruikte helikoptertype ter wereld.
CTI is een divisie van Sikorsky Aerospace, dat deel uitmaakt van het Amerikaanse industriële conglomeraat United Technologies Corporation. Ook Pratt & Whitney, fabrikant van vliegtuigmotoren, is een onderneming van United Technologies, dat vorig jaar een winst boekte van 5 miljard dollar op een omzet van bijna 60 miljard dollar.
Door Lolke van der Heide
