KAAPSTAD - South African Airways (SAA) gaat alsnog een begin maken met het afnemen van twintig Airbus A320’s, zo heeft minister van staatsbedrijven Malusi Gigaba dinsdag in het Zuid-Afrikaanse parlement gezegd. Gigaba verzekerde zijn gehoor verder dat SAA “een gezond bedrijf” is. Aan dat laatste wordt door velen getwijfeld; SAA wordt al jaren geplaagd door bestuurscrises en mismanagement en versleet vier CEO’s in een tijdbestek van zes maanden.

De oorspronkelijke order voor de A320’s stamt al uit 2002 en werd in de loop der jaren enkele malen uitgesteld en aangepast, wegens financiële en bestuurlijke problemen bij de Zuid-Afrikaanse maatschappij. In het volgende kwartaal zal SAA dan eindelijk het eerste exemplaar van de order ontvangen, zo zei Gigaba. Vlootvernieuwing maakt deel uit van een plan van de regering om SAA, een staatsbedrijf, te redden.

Staatsinmenging
Het feit dat de minister zelf het nieuws bracht is tekenend voor de machtsverhoudingen. In oktober vorig jaar stapte toenmalig CEO Siza Mzimela op, omdat zij naar eigen zeggen genoeg had van de bemoeienissen van het ministerie net SAA. Met haar namen ook de twee medebestuurders Tinus Potgieter en Sandra Coetzee ontslag. Twee weken daarvoor hadden acht van de veertien leden van de Raad van Commissarissen er al de brui aan gegeven.

De regering benoemde vervolgens een interim-CEO, Vuyisile Kona, die al na drie maanden, in februari, aan de kant werd geschoven, wegens vermeende malversatie. De regering noch de andere managers bij SAA hebben nadien duidelijkheid verschaft over de precieze redenen voor het ontslag van Kona. Er kwam daarna een nieuwe interim in de persoon van Nico Bezuidenhout, de CEO van SAA-dochter Mango, een prijsvechter.

'Echte' CEO
Vorige maand kondigde SAA aan weer een ‘echte’ CEO aan te stellen, in de persoon van Monwabisi Kalawe, die, zo heette het toen “in de komende weken aan zijn werk zal beginnen”. Maar het feit dat minister Gigaba dinsdag het woord deed over de vloot kan worden afgeleid dat Kalawe nog niet in functie is.

Op 3 en 4 juni is SAA de gastheer van IATA, de internationale brancheorganisatie van luchtvaartmaatschappijen, die in Kaapstad haar jaarvergadering zal houden. Naar wordt aangenomen zal SAA op dat moment wel een functionerende CEO hebben, die, zoals gebruikelijk, de vergaderingen van IATA moet voorzitten.

Door Lolke van der Heide