FORT WORTH - De levering van F-35 Joint Strike Fighter (JSF) loopt opnieuw vertraging op en het toestel valt mogelijk ook weer duurder uit. Een langdurige staking in de productiefaciliteit van fabrikant Lockheed Martin in het Texaanse Fort Worth, waar de JSF wordt gebouwd, is ditmaal de oorzaak. Drie weken geleden legden de ruim 3.000 werknemers van Lockheed Martin in Fort Worth het werk neer omdat de directie hun arbeidsvoorwaarden wil versoberen.

De vakbonden en een grote meerderheid van hun leden eisen dat de directie het plan intrekt voor het afschaffen van pensioenen voor nieuw aangenomen personeel. Ook de stijging van de eigen bijdrage aan de ziektekostenverzekering stuit op groot verzet.

“Onze directieleden zijn dom en koppig”, zegt stakingswoordvoerder Bob Wood, woordvoerder van de grootste vakbond, de International Association of Machinists and Aerospace Workers (IAM). “Ze nemen waardeloze besluiten, zowel voor hun klanten en aandeelhouders als hun werknemers. Dan krijg je wat je verdient: een staking. En wij gaan door zo lang als het nodig is.” De staking wordt op Amerikaanse wijze uitgevochten: sinds het begin van de werkonderbreking is er geen overleg meer. Een ‘oplossing’ komt er pas als een van beide partijen het opgeeft.

Over de staking bij Lockheed zwijgt het bedrijf zelf in alle talen. Op zijn website staat niets en een internationale mediadelegatie die begin deze maand op bezoek was in Texas mocht het fabrieksterrein niet betreden. Ook de Amerikaanse media maken nauwelijks melding van de arbeidsonrust bij Lockheed.

Imago
Bob Wood denkt dat het nog wel even kan duren voordat er een oplossing komt. “This is so wrong. En het is slecht voor het imago van de JSF, een product waar we trots op zijn, het meest geavanceerde gevechtstoestel ooit. De productie loopt nu weer vertraging op en ik vind dat Lockheed voor de kosten moet opdraaien, niet de klanten.”

Lange stakingen zijn in de Verenigde Staten niet ongebruikelijk. Ook de luchtvaartindustrie heeft er mee te maken, zoals bij fabrikant Boeing. De laatste grote staking bij Boeing had plaats in de fabrieken bij Seattle, eind 2008, eveneens georganiseerd door de IAM. Na acht weken gingen de werknemers weer aan de slag. Boeing gaf een klein beetje toe aan de eisen van de bonden, maar niet zoveel als waar de stakers op hadden gerekend.

Door Lolke van der Heide

Begin april rolde Lockheed Martin de eerste Nederlandse F-35 uit de fabriekshal in Fort Worth. Foto: Lockheed Martin.