LUANDA - Als de eerste retourvlucht van KLM naar Luanda maatgevend zou zijn, is de route geen lang leven beschoren. Zowel op de heen- als terugreis had het toestel, dat dinsdag vertrok en donderdag terugkeerde uit de Angolese hoofdstad, een bezettingsgraad van ongeveer twintig procent. Toch baart dit KLM geen zorgen, zegt Pieter Bootsma, Executive Vice-President Marketing Revenue Management Network, die de reis naar Angola namens KLM leidde.

“Ik heb dit ook nog nooit meegemaakt, op andere nieuwe bestemmingen zitten de vliegtuigen meteen veel voller. Maar Angola is een geval apart, met een vervoersmarkt die vrijwel uitsluitend om mensen uit de olie-industrie draait. Je moet eerst bewijzen dat je er bent en daarna komen de boekingen pas binnen. Onze partners Air France en Kenya Airways hadden in het begin te maken met precies dezelfde situatie”, aldus Bootsma. Hij gaat ervan uit dat de bezettingsgraad binnen drie maanden op zestig tot zeventig procent procent ligt. “Deze markt heeft heel veel potentie en met een load factor van twintig procent zijn onze variabele kosten nog steeds gedekt”. Bootsma rekent erop dat de yield van de verbinding Amsterdam-Luanda uiteindelijk “op het hoogste niveau” komt te liggen.

Volgens de KLM-bestuurder hebben reisagenten hem verzekerd dat KLM nu bij hen 'in the picture' is. Een van die agenten, Murray Burnett, managing director van het Britse bedrijf Munro’s Travel Group, bevestigt dit. “Onze klanten zijn oliemaatschappijen en die willen goede alternatieven voor hun verbindingen, dus is de komst van KLM meer dan welkom. Wij bemiddelen dagelijks voor vierhonderd mensen. Onze klanten bepalen zelf met welke maatschappij ze vliegen”, zegt Murray in Luanda.

Ook onder de reizigers - vrijwel uitsluitend werkers van oliemaatschappijen - die woensdagmorgen met andere maatschappijen, zoals British Airways en TAP Portugal, aankwamen in Luanda bleef de komst van KLM niet onopgemerkt. “KLM? Wist niet dat die ook hierheen vlogen”, zegt een man in het Engels met een zwaar Schots accent, terwijl hij in een lange rijd voor de paspoortcontrole staat. “I’ll tell my boss”.

Landingsrechten
KLM mag voorlopig twee keer per week op Luanda vliegen, met vertrek vanuit Amsterdam op dinsdagavond en vrijdagavond, maar de Nederlandse regering overlegde donderdag in Angola over meer landingsrechten. De meeste buitenlandse luchtvaartmaatschappijen zitten in dezelfde positie, met beperkte landingsrechten. De Angolese autoriteiten doen dit om hun staatsonderneming TAAG Angola Airlines te steunen, zegt Bootsma. “Ze voeren een zeer restrictief beleid.” Uitzonderingen vormen TAP Portugal en South African Airways (SAA). TAP onderhoudt tien vluchten per week tussen Lissabon en Luanda. Portugal is de oude koloniale mogendheid in Angola en hoewel de twee landen niet in vrede uit elkaar zijn gegaan (er woedde een onafhankelijkheidsoorlog van 1961 tot 1975), zijn de banden weer stevig aangehaald.

SAA vliegt dagelijks tussen Johannesburg en Luanda, vanwege de economische banden - Zuid-Afrika is de grootste economie van Afrika. Nieuwkomers in het Angolese luchtverkeer worden verder gedwongen om een codeshare aan te gaan met TAAG. “Daar hadden we geen keus in”, zegt Bootsma. Via de codeshare profiteert de staatsmaatschappij mee en houden de autoriteiten controle op de markt. SkyTeam-partners Air France, KLM en Kenya Airways hebben nu samen zes slots per week op Luanda en delen hun vluchten. Het ideaal van een dagelijkse vlucht is daarmee wel dichterbij gekomen, zegt Bootsma.

Snelle omdraaitijd
KLM wilde eind vorig jaar al de verbinding naar Luanda beginnen, met een Boeing 777-200ER. Maar de winter bleek achteraf geen goed begin van de operatie, zegt KLM. Bovendien bleek het geplande schema met een snelle omdraaitijd niet goed bij de markt aan te sluiten. Nu is KLM begonnen met de kleinere A330-200. Het toestel komt ‘s ochtends zeer vroeg aan, blijft dan de hele dag op de luchthaven van Luanda en vertrekt om zeven uur ’s avonds weer. Op deze manier sluit het schema wel aan bij de klandizie van de olie-industrie. Personeelsleden van oliemaatschappijen hebben zo de mogelijkheid om na aankomst per helikopter naar de boorplatformen op zee te vliegen. Eventueel kunnen ze dezelfde dag het vliegtuig terug pakken. In andere gevallen wordt personeel op het platform afgelost en ook zij kunnen alleen vluchten halen die later op de dag vanuit Luanda vertrekken.

Het is een dure operatie voor KLM en andere maatschappijen; toestellen lang aan de grond houden kost geld. Maar Pieter Bootsma denkt dat het zich later dit jaar zal uitbetalen voor zijn bedrijf. “Ik reken op een mooie winst”.

Door Lolke van der Heide

Dinosaurus op eerste KLM-vlucht naar Angola
Angola: nieuwe bestemming met hoge yield voor KLM (members)

Volg het Twitterverkeer over KLM