DEN HAAG - De luchtmacht heeft dit jaar al vijf keer Russische toestellen onderschept boven de Noordzee. F-16's stijgen in zulke gevallen snel op om de bommenwerpers van het type Tupolev Tu-95 Bear te volgen en te begeleiden naar het luchtruim waar buurlanden voor verantwoordelijk zijn. Kolonel Dennis Luyt, commandant van de vliegbasis in Leeuwarden, geeft tekst en uitleg.

Wie bewaken ons luchtruim?
"Bij de luchtmacht zijn hierbij niet alleen de twee F-16-bases betrokken, maar ook het gevechts- en verkeersleidingscentrum van de luchtmacht, de instantie die het luchtruim bewaakt. Zij hebben een lijntje met de NAVO. We kunnen dus op twee manieren worden gewaarschuwd, via de NAVO of via onze eigen diensten. Als er sprake is van een schending van het luchtruim, begint het zogeheten scramble proces. Dan gaan de mannen rennen, informatie verzamelen en eventueel aan de slag in de lucht."

Wie vliegen er zonder toestemming in ons luchtruim?
"Dat kan een militair vliegtuig zijn, zoals dat van de Russen eerder deze week. Maar het kan ook civiel zijn, bijvoorbeeld als een vliegtuig de weg kwijt is of zich niet aan de regels houdt. Dan kunnen we een kijkje nemen om het toestel te identificeren en te zien wat er aan de hand is. We hebben sensoren om een vliegtuig op allerlei manieren in de gaten te houden, maar we kunnen ook vlak naast een toestel vliegen om in de cockpit te kijken. Dat kan bijvoorbeeld nodig zijn als er een vlieger onwel is geworden. "

Wat deden de Russen hier?
"Daar kun je alleen maar naar gissen. Het is best opvallend dat ze hier elke keer een rondje komen vliegen. Daar kun je van alles bij verzinnen, maar dat doen we niet. Die mannen vliegen hun route en wij volgen ze. We monitoren de toestellen en rapporteren er daarna over. Als ze ons luchtruim uitvliegen, dragen we het over aan een buurland. We werken nauw samen met andere landen en zien keer op keer dat dat heel soepel verloopt."

Wat kost dat nou eigenlijk, zo'n onderschepping?
"Dat is lastig te becijferen. We hebben een budget waar we onze nationale taken van uitvoeren, maar ook de expeditionaire zoals in Afghanistan en Libië. We hebben ook rekening gehouden met een aantal onderscheppingen. Van de vlieguren die we hebben, voeren we alle taken uit. We komen niet in de problemen door deze schendingen van het luchtruim. "

Wat een gedoe steeds met die Russen.
"Wij doen dit als luchtmacht graag. We laten zien aan de samenleving dat we ons land veilig houden. Het maakt voor ons niet zo veel uit of een civiel of een militair vliegtuig zich niet aan de regels houdt. We behandelen elke schending hetzelfde, want het gaat tenslotte om de veiligheid van ons luchtruim. Als er vliegtuigen in ons verantwoordelijkheidsgebied vliegen zonder zich aan de regels te houden, dan is er geen coördinatie. En dat is een veiligheidsrisico."

(c) Reismedia / ANP

F-16's onderscheppen opnieuw Russische 'Bears'