De Europese veiligheidswaakhond EASA komt eind dit jaar met een lijvig rapport na jaren van onderzoek, maar gelast nu al een vervolgstudie naar de effecten van ‘bleed-air’ in het verversingssysteem aan boord, als die lucht door lekkages verontreinigd is met gifgassen afkomstig van hete motorolie.

Sinds de massale introductie van het straalvliegtuig vanaf de jaren zestig kan dit van toepassing zijn op bijna alle vliegtuigtypen. Met name verouderde modellen hebben regelmatig te kampen met geur- en dampincidenten (zoals ‘vieze natte sokkenstank’ en rookwolken) door een ongefilterde inlaat van aangezogen lucht uit de compressoren in de motoren. “Studies geven aan dat de lucht in vliegtuigen gezonder is dan in veel binnenruimtes op de grond”, stellen bronnen binnen luchtvaartkoepel IATA.

Genetische factoren
Volgens critici vreest de luchtvaart echter miljardenclaims als na ruim een halve eeuw zou blijken dat ze ongelijk hebben en het aerotoxic syndrome wel degelijk een (nog te erkennen) beroepsziekte is. “Dat verklaart ook hun doofpottactiek”, aldus dokter Michel Mulder, zelf een oud-piloot, die jarenlang onderzoek deed onder ziek en overleden personeel. En nu bemoeit de bekende Nederlandse forensisch patholoog Frank van de Goot zich er ook mee.

“Ik ben de laatste jaren te vaak geconfronteerd met verdachte feiten over het aerotoxic syndrome om te ontkennen dat sommige inzittenden van vliegtuigen gevaar kunnen lopen. Er is meer gericht onderzoek nodig. Niet naar een lineaire causaliteit, maar vooral naar neurogene en genetische factoren. De statistische aanwijzingen dat er iets mis is, zijn te sterk om te blijven negeren. Het lijkt een moleculair probleem door afbraakproducten van TCP’s. We moeten dus verbanden leggen in mogelijke risicopopulaties.”

Volgens Van de Goot zou het heel goed kunnen dat een selecte groep mensen een genoom heeft dat vatbaar is voor dit soort gifstoffen, waarvan te verwachten is dat ze ziek worden als ze regelmatig vliegen. “Ter vergelijking: geen enkele wetenschapper zal precies kunnen zeggen wie wanneer en waarom kanker krijgt van roken, asbest of chroom-6. Maar de kans is zeker reëel en dus moet je maatregelen nemen. In het geval van TCP’s bijvoorbeeld filters en sensoren. Bovendien zijn er medicijnen tegen dit soort vergiftiging om blijvende schade in een vroeg stadium te voorkomen.”

Lees het volledige artikel in de november-uitgave van Luchtvaartnieuws Magazine. Bestel een los exemplaar in onze webshop, of neem een abonnement om nooit meer een editie te missen.