MOSES LAKE - Een trieste aanblik bij het vliegveld van Moses Lake in de Amerikaanse staat Washington: vlak naast de start- en landingsbaan wordt een Mitsubishi MRJ90/SpaceJet M90 in stukken gebroken. Daarmee wist de Japanse vliegtuigbouwer de geschiedenis van de Mitsubishi Regional Jet stapje voor stapje uit, nadat het project in februari officieel is doodverklaard.
Het toestel naast de baan droeg voorheen registratie JA21MJ en was de eerste MRJ die vloog. Zij maakte op 11 november 2015 haar eerste vlucht rond Nagoya. In september 2016 vloog het toestel naar Moses Lake, later gevolgd door nog vier MRJ’s. Die begonnen vanaf het Amerikaanse vliegveld met een testprogramma, dat nooit zou worden afgemaakt.
Eind 2016 kwamen er ontwerpfouten in het toestel aan het licht met de bedrading en met de plaatsing van de boordcomputers. Aanpassingen vergden zo’n twee jaar, waardoor de MRJ’s in Moses Lake op een bepaald moment niet verder konden met hun tests en werkloos aan de grond kwamen te staan. De JA21MJ vloog op 12 mei 2020 voor het laatst. Vier andere MRJ/SpaceJets zijn eveneens sinds begin 2020 buiten gebruik en staan in Moses Lake.
JA23MJ al eerder gesloopt
Hiervan is de JA23MJ, het toestel in de kleuren van All Nippon Airways dat te zien was tijdens de airshows in Parijs in 2017 en Farnborough in 2018, vorig jaar al ontmanteld. In Japan bevinden zich nog twee prototypes van de SpaceJet M90 met alle aanpassingen, waarvan eentje er nog nooit heeft gevlogen. Ook heeft Mitsubishi de bouw van twee MRJ70’s/SpaceJet M100’s nooit afgemaakt. Het is onduidelijk of de fabrikant tenminste één van de vliegtuigen wil bewaren, of dat ze allemaal het lot van de sloopmachine wachten.
Mitsubishi trok in februari definitief de stekker uit het project, dat in 2007 was begonnen. De Japanners erkenden dat ze hadden onderschat wat er nodig is om een verkeersvliegtuig te certificeren. Ook kreeg de SpaceJet onvoldoende voet aan de grond in de Verenigde Staten, omdat er maar geen oplossing inzicht is in de discussie over de zogeheten scope clause. Die stelt een maximum aan het startgewicht van vliegtuigen dat regionale maatschappijen mogen gebruiken. De MRJ90/M90 bleek te zwaar.
In het maart-nummer van Luchtvaartnieuws Magazine verschijnt een analyse waarom de SpaceJet is mislukt.