FARNBOROUGH - Het luchtgevecht tussen Boeing en Airbus op de Farnborough International Airshow (FIA) begint al bij de entree voor de media. Boeing heeft het recht verworven om het koordje te leveren waaraan de geplastificeerde toegangskaart hangt - het koord en de achterkant van de kaart zijn bedrukt met Boeing-reclame.

Maar de grote concurrent Airbus biedt ter plekke een alternatief product: een koord met A380 Love at first Flight (de 3 in de vorm van een hartje). Zo is het al jaren op de grote luchtshows en ook ditmaal op Farnborough bij Londen: de marktleiders op het gebied van civiele vliegtuigen proberen elkaar voortdurend af te troeven.

Airbus ‘wint’ de prijs voor het mooiste paviljoen - alle grote bedrijven huren op een luchtshow een paviljoen af, waarin klanten en media worden ontvangen. Het groot uitgevallen paviljoen van Airbus is geïntegreerd met de andere onderdelen van moederbedrijf EADS en staat als zelfstandig gebouw pal naast de landingsbaan. Boeing moet het doen met een kleiner onderkomen verderop, ingebouwd tussen de paviljoens van anderen.

Het belangrijkste van een luchtshow is, anders dan de naam doet vermoeden, niet het tonen van klassieke  en moderne vliegtuigen, aan de grond en in de lucht. Die vliegshows zijn er ook wel, zoals de tweejaarlijkse Luchtmachtdagen in Nederland. Maar dé show draait uiteindelijk om de handel, of het nu om de twee grote Europese gaat: Farnborough in de even jaren en Le Bourget bij Parijs in de oneven jaren, of de iets kleinere, zoals Singapore, Dubai en Zhuhai (China). Duizenden grote en kleine bedrijven, civiel en militair, zowel fabrikanten van eindproducten als van onderdelen, tonen in grote hallen hun waren in de hoop nieuwe klandizie aan te trekken.

Podium
Voor de fabrikanten van civiele toestellen biedt de luchtshow ook het jaarlijkse podium voor spierballen met als inzet: de meeste orders. Let wel: geen luchtvaartmaatschappij komt naar een airshow om te ‘shoppen’, de contracten voor de aanschaf van vliegtuigen zijn van te voren al geregeld, beide partijen wachten alleen met het aankondigen tot de show zelf om maximale aandacht te krijgen.

Airbus schreef de afgelopen jaren meestal de meeste orders bij op zijn conto. Dit jaar bleek Boeing op Farnborough de bovenliggende partij. Weliswaar werd de grootste order afgelopen donderdag op het hoofdkantoor van Boeing in Chicago aangekondigd (150 Boeing 737’s voor United Airlines, waarde 14,7 miljard dollar), maar gemakshalve werd dit bedrag opgeteld bij de bestellingen die Boeing in Farnborough bijschreef. Het Amerikaanse bedrijf kwam zo uit op een totaal van 375 vliegtuigen, tegen een waarde van 35 miljard dollar. Airbus moest het doen met de verkoop van 115 vliegtuigen; totale waarde: 12 miljard dollar.

Met alle orders voor de kleinere fabrikanten becijferde de organisatie van Farnborough het totale orderboek zondag, op de slotdag van de show, op 72 miljard dollar. “De show is opnieuw een groot succes voor ons”, zei directeur Shaun Ormrod van FIA. Ormrod rekende voor dat de verkoop ten opzichte van 2010 was verdubbeld en “bijna op het recordniveau van 88 miljard dollar uit 2008 uit is gekomen.”

Toch verdienen zijn woorden nuancering. Wat opvalt bij de orders is dat het hoofdzakelijk om narrow bodies gaat, vliegtuigen voor de korte en middellange afstand. Waar bij vorige airshows grote aantallen Airbus A380’s, Boeing 777’s en Boeing 787’s werden besteld, waren het nu met name Boeing 737’s en Airbus A320’s. Dit heeft twee oorzaken: ten eerste raakt de markt voor grote toestellen verzadigd. Een veelvraat als Emirates bijvoorbeeld heeft nog orders uitstaan voor 68 Airbus A380’s en 82 Boeing 777’s. In de tweede plaats is de internationale bankensector nog lang niet uit de moeilijkheden. En een van de algemene problemen van de banken was de afgelopen vijf jaar dat het te gemakkelijk geld uitleende aan wie dan ook. De banken houden nu de hand op de knip, ook voor luchtvaartmaatschappijen.

Annuleringen
Het valt verder nog maar te bezien hoe de huidige eurocrisis zal uitpakken. Als Europa zijn zaken niet op orde weet te krijgen kunnen er grote internationale implicaties zijn, ook voor de luchtvaart en de vliegtuigfabrikanten. Want orders kunnen ook weer worden geannuleerd. Een ding staat wel vast: de orderboeken van Airbus en Boeing zijn voor meer dan tien jaar gevuld, waarbij de vraagt rijst of ze dat wel aankunnen. “We zien op dit gebied het begin van het einde”, zei analist Nick Cunningham van Agency Partners tegen tegen persbureau Reuters, “het beste deel van de ordercyclus is voorbij.” Damien Lasou, managing director voor de luchtvaart bij accountancy bureau Accenture, zei tegen Reuters: “We zien een mismatch tussen het orderboek van fabrikanten en de werkelijke groei in de markt.”

Door Lolke van der Heide

Farnborough International Airshow: het nieuws op een rij