SAN FRANCISCO - De luchthaven van San Francisco (SFO), waar zaterdag een Boeing 777-200ER van Asiana, bij de landing verongelukte, is er een met een gebruiksaanwijzing, zeggen luchtvaartdeskundigen tegen Luchtvaartnieuws.nl, maar dit verklaart de crash niet. “Het is een druk gebied, met nog enkele luchthavens in de buurt”, zegt Benno Baksteen, voormalig gezagvoerder bij KLM op de Boeing 777 en Boeing 747, “maar landen landen op SFO is normaal gesproken niet al te ingewikkeld.”

De verkeerstoren in San Francisco houdt naderend verkeer relatief lang hoog in de lucht om daarna een snelle daling in te laten zetten, legt een piloot uit die nu op de Boeing 777 vliegt. “Als je dan hoog en hard aankomt loop je het risico dat je er doorheenzakt.”

Complicaties
Daar kan nog bij komen dat de piloten van de Asiana-Boeing mogelijk niet voldoende rekening hebben gehouden met twee complicerende factoren. Eén: het ILS (Instrument Landing System) voor de bewuste baan 28L is sinds juni tijdelijk uitgeschakeld. ILS zorgt er normaal voor dat een landend vliegtuig precies de ‘glide slope’ aangeeft naar de baan. Nu moesten de piloten op zicht en met behulp van hun boordcomputers landen.

Twee: het begin van de baan was negentig meter verlegd naar het westen om een verbouwing op de luchthaven mogelijk te maken. Mogelijk had de bemanning van Asiana dit gegeven niet verwerkt in de boordcomputers.

De Boeing van Asiana kwam te vroeg naar beneden en raakte daardoor de grond vóór de baan. Als ILS wel had gewerkt zou dit systeem hebben aangegeven dat het toestel te laag zat, zegt Benno Baksteen. Nu hadden de piloten dat pas op het allerlaatste moment door en was het te laat om te reageren.


Wrakstukken van de verongelukte Boeing 777 van Asiana liggen op baan 28L, met op de achtergrond de romp. Rechts een andere Boeing 777 van Asiana.  

Eerste doden Boeing 777 crash
Het ongeluk in San Francisco is het eerste met dodelijke afloop van een Boeing 777 uit de achttienjarige geschiedenis van dit type toestel. Twee Chinese meisjes van zestien die achterin het ramptoestel zaten werden naar buiten geslingerd toen het staartstuk bij de crash-landing afbrak en overleefden de klap niet.

Het enige grote ongeluk dat tot nu toe plaatshad met een Boeing 777 lijkt op de crash van zaterdag. Op 17 januari 2008 kwam een Boeing 777-200ER van British Airways, vlucht BA 38, afkomstig uit Beijing, vlak voor de landingsbaan op London Heathrow neer in het gras. Iedereen aan boord overleefde het ongeluk.

De piloten verklaarden naderhand in de allerlaatste fase van de vlucht geen stuwkracht meer te hebben gehad. De oorzaak werd ook gevonden: ijsafzetting in de beide motoren van het merk Rolls-Royce. Identieke motoren op andere toestellen zijn daarna aangepast en het probleem heeft zich niet meer voorgedaan.

Pratt & Whitney en General Electric leveren eveneens motoren voor de Boeing 777-200ER. Hiermee hebben zich tot nu toe nooit grote problemen voorgedaan. Het toestel van Asiana had motoren van Pratt & Whitney.

Turkish Airlines
Toch vergelijkt Benno Baksteen de crash van zaterdag liever met het verongelukken van de Boeing 737-800 van Turkish Airlines (TK 1951), bij Schiphol, in februari 2009. Ook dat toestel daalde te vroeg, te laag. Op het moment dat de piloten dit doorkregen was het te laat en crashte de Boeing in een weiland, met negen doden als gevolg.

Mogelijk is er nog een overeenkomst: bij TK 1951 was een van de bemanningsleden in opleiding en kreeg hij bij de landing aanwijzingen in de cockpit. Asiana heeft maandag bekend gemaakt dat Lee Gang-guk, de ‘pilot flying’ bij de landing in San Francisco, nog maar 43 uur ervaring had op de Boeing 777 - Lee had wel 10.000 uur gelogd op andere types, waaronder de 747.

Baksteen sluit niet uit dat ook Lee instructies kreeg en dat de bemanning daardoor was afgeleid. “Aan de andere kant: iemand moet altijd ergens een keer voor het eerst zijn, dat is logisch en dat hoeft niet tot een ongeluk te leiden.”

Geluk
Een geluk bij een ongeluk is dat de crash op land plaatshad en in de Verenigde Staten, waar de expertise op het gebied van onderzoek naar crashes buitengewoon hoog is. De National Transportation Safety Board (NTSB) is zaterdag meteen met het onderzoek begonnen.

Baksteen: “Het is een interessant geval en niet al te moeilijk om de oorzaak te achterhalen, lijkt me. Ik verwacht dat de NTSB binnen enkele maanden wel met voorlopige resultaten zal komen.”

Van onze redactie



Grotere kaart weergeven