AMSTERDAM - In het Stedelijk Museum in Amsterdam is vanaf 21 juli de tentoonstelling ‘Airworld’ te zien. Airworld is samengesteld door het Vitra Design Museum in het Duitse Weil am Rhein, en gaat in op architectuur en vormgeving van de luchtvaart. De periode die belicht wordt loopt van 1919, het jaar waarin de eerste reguliere vluchten plaatsvonden, tot nu.

De luchtvaart spreekt al meer dan een eeuw tot de verbeelding. Na de pioniersfase waarin kou en herrie tot de ongemakken behoorden, werd vliegen een luxe manier van reizen waarbij service en comfort in een loungeachtige omgeving de reiziger op zijn gemak moesten stellen.

In de presentatie wordt duidelijk welke ‘status’ het vliegen in de loop der jaren heeft ingenomen. In de beginperiode is de aandacht vooral gericht op het verbeteren van de technische aspecten van vliegtuigen en neemt het interieur een ondergeschikte rol in.

Na verloop van tijd komt de luchtvaart steeds meer in het teken van luxe te staan. Ontwerpers als de Amerikanen Henry Dreyfuss en Walter Dorwin Teague ontwerpen in de jaren dertig interieurs die ’s nachts tot slaapgelegenheden konden worden omgetoverd waarbij alles in het teken stond van gemak en comfort.

Tegenwoordig is het vliegtuig een populair vervoermiddel en heeft het, mede door de tarieven van veel low cost maatschappijen, een veel groter bereik. Hierdoor is de nadruk nog meer op efficiëntie en veiligheidsmaatregelen komen te liggen. Het ontwerp van stoelen die nog minder plaats innemen maar wel lekker zitten, brandvertragende bekledingsstoffen en serviesgoed dat ultralicht en stapelbaar is, zijn belangrijke uitgangspunten bij het ontwerpproces.

Deltavormig
Nadat vliegtuigen er decennialang hetzelfde hebben uitgezien, lijkt hier nu ook eindelijk iets in te gaan veranderen met de uitvinding van de ‘blended wing body’ (een deltavormig vliegtuig). Behalve meer ruimte voor passagiers is ook een lager kerosineverbruik hiervan een groot voordeel. Ook de corporate identity van een maatschappij die terugkomt in alle uitingen, van advertenties tot stewardessenpakjes, is voor ontwerpers in deze tijd van felle concurrentie een zeer belangrijk aspect.

De meest recente zaken die worden getoond zijn toekomstvisies voor vliegtuigen en interieurs van hedendaagse ontwerpers. ‘Airworld. Design en Architectuur voor de Luchtvaart’ is te zien in Stedelijk Museum CS tot en met 5 november. in de museumwinkel is voor 59,90 euro een rijk geïllustreerde Engelstalige catalogus van 295 bladzijden te koop.