DRIEBERGEN - Met het faillissement van SkyEurope is een luchtvaartmaatschappij weggevallen die nooit echt heeft kunnen overtuigen. De Centraal-Europese onderneming met thuisbasis in Bratislava werd in 2001 opgericht, maar leidde sindsdien elk jaar verlies. Bovendien wijzigde de onderneming verschillende malen haar koers, wisselde veelvuldig van bestuur en moest voortdurend op zoek naar nieuwe geldschieters.


De oprichting van SkyEurope in september 2001 kwam op een ongunstig moment. Ondernemers Alain Skowronek en Christian Mandl, beiden van Belgische afkomst, startten het bedrijf precies vijf dagen voor de aanslagen van 11 september. De luchtvaartwereld kwam door die aanslagen op zijn kop te staan.

Skowronek en Mandl begonnen bovendien al op een uitdagende markt. Met turbopropvliegtuigen van het type Embraer 120 Brasilia hoopte het tweetal de Slowaakse markt te veroveren. “Een regio waarin mensen nog niet zoveel vliegen, maar dat waarschijnlijk wel gaan doen”, zei Christian Mandl in 2006 in een interview met Luchtvaartnieuws. Op dat moment waren de Embraer 120’s al vervangen door de veel grotere Boeing 737’s en had SkyEurope beursnoteringen in Warschau en Praag.

<img src="http://www.luchtvaartnieuws.nl/pictures/SkyEurope_1.jpg" alt="Foto: Boeing"/>

In juni 2007 trad Mandl af als chief executive officer van SkyEurope, direct na het vertrek van medeoprichter Skowronek. De positie van Mandl werd overgenomen door Jason Bitter. Die zou eigenlijk maar tijdelijk blijven, maar de Canadees hield het vol tot juli 2009, toen hij kort voor het faillissement plaatsmaakte voor Nick Manoudakis. In de laatste jaren traden eveneens verschillende commercieel directeuren aan.

Een belangrijke koerswijziging van SkyEurope was de opening van een basis op de internationale luchthaven van Wenen, in 2007. Tot die tijd prees SkyEurope de thuisbasis Bratislava aan als ‘de goedkope toegangspoort tot Wenen’, en vervoerde passagiers met een bus tussen beide Europese hoofdsteden. Wenen werd een halfjaar na de eerste lijndienstvlucht van SkyEurope in Oostenrijk de belangrijkste basis van de prijsvechter, waarmee het zwaartepunt van de operatie vijftig kilometer verplaatst werd. Een binnenlandse verbinding in Oostenrijk - tussen Wenen en Innsbruck - hield niet lang gestand.

Brandstofprijzen
De echte financiële problemen dienden zich pas in 2008 aan. De prijsvechter maakte door de grote investeringen en lage opbrengsten per ticket voortdurend verlies en balanceerde op een dun koord. Het bedrijf bleek niet bestand tegen de oplopende brandstofprijs en moest op zoek naar nieuwe investeerders om te kunnen overleven. Bookmakers in Groot-Brittannië plaatsen SkyEurope hoog op de lijst van potentiële kandidaten voor een faillissement.

Leasemaatschappij GECAS haalde in januari 2009 zes van de veertien Boeing 737’s in de vloot van SkyEurope terug. SkyEurope stond bij GECAS in het krijt en kon ook na meerdere waarschuwingen niet betalen. Ook klopte aandeelhouder York Global Finance aan de deur: de Amerikaanse investeerder wilde een grote miljoenenlening terug.

SkyEurope was toen al een half jaar getrouwd met de Italiaanse luchtvaartmaatschappij MyAir.com. De twee bedrijven hoopten door een alliantie te kunnen profiteren van schaalvoordelen. De alliantie bleek echter een huwelijk tussen twee maatschappijen in nood. Negen maanden na de start van de samenwerking ging prijsvechter MyAir.com ten onder, al snel gevolgd door SkyEurope.

<img src="http://www.luchtvaartnieuws.nl/pictures/SkyEurope_2.jpg" alt="Foto: Salzburg Airport"/>

Aan de PR-afdeling van SkyEurope kan het faillissement niet worden toegeschreven. In de zeven operationele jaren wist de maatschappij keer op keer het nieuws te halen met opvallende reclame-uitingen. Zo liet het bedrijf verschillende keren op een vliegtuig levensgrote foto’s aanbrengen van modellen. Ook stuntte SkyEurope met acties waarbij geld werd toegegeven op de ticketprijs. In de laatste jaren organiseerde de maatschappij onder andere ‘blind dates’ in de lucht en een wereldrecordpoging ‘kussen op grote hoogte’. Het bracht SkyEurope positieve publiciteit, waarmee de slechte financiële prestaties enigszins werden verdoezeld.

Maar het callsign ‘Relax’, waarmee SkyEurope door verkeersleiders en piloten wordt aangeduid, heeft de prijsvechter niet kunnen waarmaken. Want in rustig vaarwater belandde de luchtvaartmaatschappij nooit.

Door Steven van den Berg