GENEVE - De luchtvaartsector is herrezen uit de as. Nadat de sector vorig jaar een gezamenlijk verlies van bijna 10 miljard dollar in de boeken had staan, verwacht luchtvaartorganisatie IATA dit jaar te eindigen met een positief sado van 15,1 miljard dollar. Dat maakte IATA dinsdag bekend.

Maar de sector zou de sector niet zijn als er niet onmiddellijk gewezen wordt op de gevaren die op de loer liggen en op de slechte marges. "Geen reden om feest te vieren'', zei IATA-topman Giovanni Bisignani dan ook.

De marges noemt Bisignani "meelijwekkend''. De omzet komt naar verwachting dit jaar uit op 565 miljard dollar. "Onze 15,1 miljard dollar winst is een marge van 2,7 procent. Als luchtvaartmaatschappijen liefdadigheidsinstellingen waren, zou dit een geweldig resultaat zijn.'' Maar aangezien het over bedrijven gaat, spreekt Bisignani van "een zieke sector''.

Nu het herstel stevig heeft ingezet, worden de regionale verschillen groter. Meer dan de helft van de totale winst komt nu uit de oostelijke helft van de wereld, vooral uit Azië. De Verenigde Staten nemen een derde voor hun rekening. Latijns-Amerika komt ook behoorlijk op stoom met een bijdrage van 1,2 miljard dollar aan de 15,1 miljard dollar. "Volkomen disproportioneel gezien het feit dat de regio in omzet 4 procent bijdraagt'', zei Bisignani.

Europa blijft achter
De prestaties van de Europese maatschappijen steken daar schril bij af. Dankzij een sterk derde kwartaal konden de Europese maatschappijen nog net uit de rode cijfers blijven met een winstprognose van 400 miljoen euro over heel 2010. "Peanuts'', aldus Bisignani. De luchtvaartsector in Europa is dertien keer zo groot als de Afrikaanse. "Maar de winst is maar vier keer zo groot als de 100 miljoen dollar die de Afrikaanse maatschappijen draaien.''

Volgens de IATA-topman heeft Europa een "massief probleem''. In eerste instantie is dat de economische groei die achterblijft, maar Bisignani hekelt traditiegetrouw ook de Europese overheden die volgens hem "besluiteloos zijn'' en de belastingen.

Zo heeft het Verenigd Koninkrijk een bestaande belasting verhoogd en hebben Duitsland en Oostenrijk vliegbelastingen ingevoerd wat Nederland eerder deed en weer afschafte. Volgens IATA remt dat de vraag naar tickets.

Stijgende olieprijs
De economische groei, of het gebrek daaraan, ziet IATA in algemene zin als een van de uitdagingen voor de luchtvaart komend jaar. Maar nog meer dan dat is de sector bevreesd voor een hoge olieprijs zoals in de zomer van 2008. Als de olieprijs volgend jaar uitkomt op 84 dollar per vat, betekent dat 17 miljard dollar aan extra kosten, rekende Bisignani voor.

Een derde bedreiging komt uit de sector zelf en dat is overcapaciteit. Als er weer geld verdiend kan worden, zijn maatschappijen snel geneigd de vloot uit te breiden wat juist weer voor druk op de marges zorgt.

In september ging IATA er nog van uit dat de luchtvaartmaatschappijen dit jaar zouden afsluiten met een totale winst van 9,1 miljard dollar. Dankzij een onverwacht sterk derde kwartaal is de winstverwachting voor het jaar fors naar boven bijgesteld.

De luchtvaartmaatschappijen die zijn aangesloten bij IATA zijn goed voor 93 procent van het wereldwijde luchtvaartverkeer.


(c) ANP