AMSTERDAM - De sky marshals, die op Schiphol nu al bijna een jaar klaar staan om risico vluchten te gaan bewaken blijven voorlopig aan de grond, melden luchtvaartjournalist Arnold Burlage en Bert Huisjes vandaag in De Telegraaf. In een bijna akkoord tussen KLM, Justitie en piloten over de inzet van beveiligingsagenten aan boord van vliegtuigen is onverwacht een kink gekomen.

Een speciale eenheid van de Koninklijke Marechaussee wacht nu al sinds vorig jaar om ingezet te kunnen worden, doordat de juridische grondslag voor hun beveiligingstaak ontbreekt.

De Telegraaf: "Het lag in de bedoeling om het akkoord over de inzet van bewaking van vliegtuigen al volgende week bekend te maken. De betrokken partijen hadden aanvankelijk tot a.s. vrijdag gelegenheid om te "schieten" op de inhoud van het communiqué over hun overeenstemming, vanwege de zeer gevoelige veiligheidsaspecten".

De huidige politiewet blijkt uiteindelijk de rechtsbescherming van gewapende agenten onvoldoende te regelen. Dat blijkt uit een inventarisatie van de onderzoekers Jaap Timmer en Maarten Pronk van het Centrum voor Politiewetenschappen, waarin de krant inzage heeft gehad. De onderzoekers stellen vast dat zelfs geen wettelijke grond bestaat voor een speciaal soort munitie, dat nodig is voor agenten in de lucht.

Voor de marshalls is inmiddels al wel een geschikt wapen uitgezocht. Zij krijgen de Glock 26, een wapen dat onopvallend gedragen kan worden.

De marechausseevereniging zegt dat ze de inzet van de marechaussees zal blokkeren, als het personeel geen volledige rechtsbescherming heeft. "Onze mensen gaan alleen aan de slag als er een wettelijke basis is. Zolang daar twijfel over bestaat, zullen we alsnog voor dit plan gaan liggen", aldus E. Lughtart.

Het ministerie bevestigde tegenover De Telegraaf dat de problemen zijn onderkend, en werkt aan een voorstel van wijziging van de politiewet. "We gaan het regelen. Zolang dat nog niet is gebeurd, sturen we geen mensen de lucht in," zegt Ivo Hommes.

Piloten, verenigd in de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) hadden direct al grote bezwaren tegen gewapende beveiligers, mits hun verantwoordelijkheid juridisch niet alleen in ons land maar ook internationaal zou zijn geregeld. Zo moet onder meer worden voorkomen dat schietpartijen aan boord in een andere landen tot hun arrestatie kunnen leiden.

Het is de vraag of zij nu met het overeengekomen protocol akkoord zullen gaan. Het bestuur van de VNV liet de verkeersvliegers tot nu toe onwetend en blijkt zelf ook door de kink in de beveiligingskabel te zijn overvallen. Welke oplossing nu voor hun bezwaren was gevonden blijft onduidelijk.

De verkeersvliegers weigeren tot nu toe verantwoordelijkheid te dragen voor wapengebruik in de passagierscabine van vliegtuigen, omdat zij geen verlengstuk willen zijn van politie en Justitie. "Wij hebben daarvoor de opleiding niet gehad", herhaalde VNV president Henk de Vries al eerder in een reactie.

Al rond de jaarwisseling werd bekend dat Justitie enkele tientallen "sky marshals", leden van het korps Koninklijke Marechaussee in Duitsland en Israël had laten opleiden, herinnert De Telegraaf. De duur opgeleide agenten konden echter toen ook al niet worden ingezet voor hun taken, omdat de juridische basis daarvoor met name internationaal ontbrak.

De Telegraaf voegt tot slot toe dat op risico vluchten, onder meer naar Suriname en de Nederlandse Antillen nu al "sky marshals" worden ingezet, officieel ongewapend. Enkele buitenlandse luchtvaartmaatschappijen, waaronder de Israëlische maatschappij El Al, worden al wel gewapende agenten ingezet.