DEN HAAG - Voor veel mensen die zich dag in dag uit bezighouden met klimaatverandering is het een dilemma: stap je in een vervuilend vliegtuig om naar de klimaattop in Egypte te gaan, of volg je de top op afstand via livestreams en de media.
Voor Greta Thunberg is vliegen sowieso geen optie. De bekendste klimaatactivist ter wereld heeft besloten dit jaar ook niet op een andere manier naar de klimaattop te gaan. Na de "blabla" waar de vorige top in Glasgow volgens haar op neerkwam, heeft de 19-jarige Zweedse weinig vertrouwen in dit soort bijeenkomsten. Tijdens een boekpresentatie in Londen noemde ze de aankomende top, de COP27, vooral een platform voor "groenwassen" en pleitte ze voor een veel radicalere aanpak.
Tienduizenden mensen zien dat anders en gaan wel. Jongerenvertegenwoordiger Sarah Oey bijvoorbeeld, al heeft ze een dubbel gevoel bij de vliegreis. "Maar om impact te maken moet je wel echt daar zijn." Juist in persoonlijke gesprekken kun je mensen "een duwtje in de goede richting geven", zegt ze.
Trein
Hoogleraar Heleen de Coninck van de TU Eindhoven, die is gespecialiseerd in klimaatbeleid, besloot na enige twijfel ook de top in Egypte aan zich voorbij te laten gaan. "Als het met de trein bereikbaar was geweest, had ik denk ik sowieso een paar dagen geblokt in mijn agenda. Want er is altijd heel veel te doen op zo’n COP", vertelt De Coninck. Als ze zelf meerdere presentaties moest houden zou ze ook zijn gegaan, maar uitnodigingen daarvoor kwamen pas laat. In de tussentijd heeft de onderzoeker haar agenda "dicht laten slibben’’, vertelt ze. "Sowieso denk ik wel tien keer na voor ik in een vliegtuig stap.’’
Wel ziet De Coninck voordelen van persoonlijk contact. "Ik denk dat het rapport van het IPCC (het VN-klimaatpanel, red.) waar ik aan heb meegewerkt nog beter was geworden als we als auteurs meer bij elkaar hadden kunnen zijn."
Dynamiek
Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA), die wel naar Egypte gaat, benadrukt dat ook. "Dat je fysiek bij elkaar komt, brengt een bepaalde dynamiek met zich mee." Dat lukt niet op afstand, zegt hij. Chahim wijst erop dat juist tijdens een klimaattop afspraken over verduurzaming gemaakt worden. "Als we bijvoorbeeld internationaal met elkaar kunnen afspreken hoe we duurzaam staal gaan produceren, dan heb je het over 8 procent van de totale CO2-uitstoot." Dan maakt een vlucht meer of minder volgens hem weinig uit.
In politiek Den Haag hebben partijen die klimaatbeleid nutteloos vinden de felste kritiek. Kamerlid Alexander Kops van de PVV vroeg zich onlangs tijdens een debat sarcastisch af of minister Rob Jetten (Klimaat) "met de elektrische fiets" zou gaan. Jetten vertelde daarop dat de Nederlandse delegatie zich ter plaatse milieuvriendelijk zal verplaatsen, op oranje fietsen.
Andere partijen voelen wel ongemak bij vliegen, maar vinden de top belangrijk genoeg. "Veel maatregelen die goed zijn voor het klimaat, zijn ook goed voor het tegengaan van de huidige energiecrisis", zei Silvio Erkens van de VVD.