Ik kan er feitelijk niet om heen, al had ik liever geschreven over het terechte pleidooi van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) voor fair skies, in plaats van open skies. Een kreet die van Delta Air Lines topman Richard Anderson komt. Anderson heeft samen met zijn collega's van United en American Airlines aangedrongen bij de regering Obama om in actie te komen tegen de, in hun ogen, oneerlijke concurrentie van Emirates, Etihad Airlines en Qatar Airways. Maatschappijen die snel terrein winnen met hulp van hun overheden, wat leidt tot oneerlijke concurrentie. Ook het Europese Norwegian moet volgens de pilotenbonden in de VS worden tegengehouden om low cost long haul vluchten uit te voeren met goedkoop Aziatisch personeel op de routes van de Amerikaanse maatschappijen.

Niet gek om voor 'fair skies' in plaats van 'open skies' te pleiten. Dus op naar de hoofdplaats van politiek Europa, want op de onbenullige Haagse politici, ambtenaren en ook het kabinet zou ik maar niet rekenen. Trouwens wie wel op Europa?

Wat een schande ook weer bij het debat over het drama rond de MH17. Wat een gedraai om in de doofpot te houden wat feitelijk al lang bekend had kunnen zijn. Wat een ontbrekende betrokkenheid van het kabinet bij het drama en de raadsels die alleen maar toenemen. En wat een schande, de spiekbriefjes voor een minister en staatssecretaris, die niet duidelijker konden getuigen niet te weten waarover ze spreken.

Het grote verdriet rond de ramp met de MH 17 begint plaats te maken voor "onafhankelijke" onderzoeken, die beginnen te stinken. Ik schreef het ook al weken geleden. Het debat leverde daarvoor nu het bijna waterdichte bewijs.

De antwoorden van de drie bewindslieden, de afgelopen week, op de vele, vele tientallen vragen bleven beperkt tot bijna legendarische onzin:

• Mitraillerend eh, eh, eh, eh en nog eens eh, eh en eh van Ivo Opstelten (Justitie en Veiligheid);
• promotie door staatssecretaris Wilma Mansveld (infrastructuur en Milieu) van een internetsite, die de risico-gebieden zou moeten blootleggen, waarin de luchtvaartsector op voorhand al geen vertrouwen heeft;
• getetter van de publiciteitsgeile Bertje Koenders (BuZa), die maar blijft aanvoeren dat de notitie van een ambassadeursbijeenkomst, drie dagen voor de ramp, niet openbaar mag worden omdat we dan het vertrouwen van de diplomatieke wereld beschamen.

De Tweede Kamer liet zich wederom het bos in sturen toen ieder parlementslid de toegestane twee vragen had verbruikt en de voorzitster de klok heilig verklaarde. En met een stotterende minister is het dan al gauw afgelopen, over en uit, zonder verlossende antwoorden op vragen, vermoedens en zelfs zekerheden.

Nog zieliger was het te zien hoe Dick Schoof, onze nationale terroristen-bestrijder, de minister met briefjes aan de praat moest houden. Kennelijk in een zo rap tempo dat het op de inhoud van de haastig toegestopte antwoorden steeds minder aankwam. Zo kwam het niet aan een echt debat toe en bleven de vele vragen. Dick viel dan ook ten prooi aan z’n eigen terreur!

De NOTAM, bijvoorbeeld, het bewuste bericht aan luchtvarenden, een waarschuwing voor de gevaren tot zeker hoogte - 9700 meter - in het luchtruim van Oekraïne, al enkele dagen voor de ramp. Wat is daarmee gebeurd?

De KLM en de vluchtplanners op Schiphol hadden die NOTAM toch ook, zou je zeggen. En waarom gingen daar dan niet alle bellen rinkelen? Waarom zijn daarover geen vragen gesteld? En wat deden de ambtenaren op de verschillende ministeries met die waarschuwing in combinatie met het geheime notitie van de ook al waarschuwende ambassadeursbijeenkomst? En waarom houdt de politiek en de luchtvaart boven een oorlogsgebied wel een veilige hoogte aan en wordt geen rekening gehouden met emergency descends als door wat voor technische of andere oorzaak op lagere hoogte moet worden gevlogen. Wordt er dan even niet geschoten? Passagiers leggen hun lot in handen van dilettanten. Dat mag wel eens vermeld worden op de tickets.

Waarom werd ook niet doorgedramd op de verdwenen tekst uit het tussenrapport van het officiële onderzoek? Wat stond daar? Hoezo vertrouwen houden in het onafhankelijke eindrapport?

Voor de perikelen rond KLM en moederbedrijf in Frankrijk is na deze politieke ellende eigenlijk voldoende ruimte. Al liggen die zaken een stuk duidelijker. Air France is gewoon een staatsbedrijf. Misschien niet meer officieel, niet financieel, alhoewel….(?), maar dan toch moreel.

Nu de Franse ambassadeur in Den Haag zelfs Tweede Kamerleden durft te schofferen met de Franse staatsopvatting, dat de kamer zich niet zo met de problemen tussen Air France en KLM mag bemoeien, is het duidelijk.

Nu Air France-president-directeur Gagey, eigenhandig een bijdrage als rectificatie levert aan een krant in Nederland om te corrigeren wat de media in ons land schetsen over de gespannen relatie tussen beide maatschappijen, is pas echt glashelder dat er sprake is van een ernstige situatie.

En weet dat Frédéric na de overname van KLM als financieel-directeur tot voor kort bij KLM was gestationeerd. En ook hij was blauw, zo werd de loftrompet gestoken.

Hoe noem je dat eigenlijk? Een koekoeksjong? Of is zo het paard van Troje binnengehaald? Ik hoorde op het KLM-hoofdkantoor al cynisch zeggen dat het te hopen is dat de Air France-topman de codes van de KLM-bankpasjes is vergeten. Al moet voor het ergste worden gevreesd.

O ja, vergat ik bijna, komende donderdag zijn de Nederlandse media door ambassadeur Laurent Pic uitgenodigd op de Franse kanselarij over de situatie met betrekking tot de groep Air France-KLM. Ik schreef het al: hoezo Air France geen staatsbedrijf? Een collega deed me een andere waarheid aan de hand: Chauvinistes comme tous les Francais.

Arnold Burlage
[email protected]