Met deze titel doel ik niet op de turbulentie die u en ik wel eens ervaren wanneer wij in een vliegtuig zitten. Nee, ik bedoel hier het feit dat de hele luchtvaartsector constant in beweging is. En dat kan - om in luchtvaarttermen te blijven - wel eens de nodige turbulentie (in dit geval op de grond) veroorzaken.

Laat ik u een paar voorbeelden noemen. De eerste waar ik dan gelijk aan denk is de opdracht die de Amerikaanse luchtvaartautoriteiten enige tijd geleden deed uitgaan voor het deactiveren van de zogeheten chemical oxygen generators in de toiletten van sommige vliegtuigtypen. Voor uw informatie: deze apparaatjes verzorgen door middel van een chemische reactie de zuurstoftoevoer indien door drukverlies in de cabine (decompressie) de zuurstoftoevoer weg zou vallen. Niet alle vliegtuigtypen zijn hiermee uitgerust; in sommige toestellen wordt in geval van een decompressie overgeschakeld op zuurstof die is opgeslagen in grote zuurstoftanks.

Maar een Amerikaanse piloot had bij zijn luchtvaartautoriteiten - de FAA - gemeld dat deze chemical oxygen generators heel simpel gezegd, gebruikt zouden kunnen worden om schade aan het vliegtuig te veroorzaken. Dus terroristen zouden dit als wapen kunnen gaan gebruiken. Bij het horen van het woord terroristen gaan in de USA gelijk alle alarmbellen rinkelen, dus had men daar eenzijdig besloten dat deze zuurstofapparaten in alle toiletten uitgeschakeld moesten worden. Waarom in de toiletten? Omdat een kwaadwillende persoon daar in alle rust zijn gang kan gaan om dit apparaat te manipuleren. Tevens gaf de FAA de opdracht aan alle landen met luchtvaartmaatschappijen die op de USA vliegen hetzelfde te doen. Dus ook Nederland moest er aan geloven. Een compliment voor de Inspectie Verkeer & Waterstaat (IVW) is hier op zijn plaats want zij hebben terstond de gehele Nederlandse luchtvaartsector - inclusief de Vakbond van Nederlands Cabinepersoneel (VNC) als cabinespecialisten - bijeen geroepen om een gezamenlijk standpunt hierover te bepalen. Uit dit ingelaste overleg kwam als standpunt naar buiten dat Nederland deze Amerikaanse eis naast zich neer zou leggen, simpelweg omdat er voorlopig nog geen alternatief is voor deze chemical oxygen generators. Aan een alternatief systeem wordt intussen hard gewerkt.

Overigens is in bijna alle Europese landen deze Amerikaanse opdracht niet uitgevoerd. Wat zou het gevolg geweest zijn als we hier wel in mee waren gegaan? Heel simpel gezegd waren in geval van een decompressie de passagiers die zich op de toiletten zouden bevinden, ten dode opgeschreven. Dus dat had niet het vliegen, maar het naar het toilet gaan tot een hachelijk avontuur gemaakt. Dit terwijl het vliegen een van de veiligste vormen van transport is.

Een ander punt waar wij ons erg ongerust over maken is het feit dat de Europese regelmakers, de European Aviation Safety Agency (EASA), vindt dat de werktijden van het vliegend personeel - vliegers en cabinepersoneel - wel opgerekt kunnen worden naar twintig uur. Ja, u leest het goed: twintig uur. In een sector waar we altijd met veiligheid bezig zijn vindt de regelmaker dat er wel twintig uur gewerkt kan worden.

Ter vergelijking zou dit betekenen dat iemand met een kantoorbaan ongeveer 2½ dag aaneengesloten zou werken. Dit standpunt van het Europees agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart, zoals EASA in het Nederlands heet, bevreemdt ons des te meer omdat dit natuurlijk negatieve gevolgen gaat hebben voor de veiligheid. En van een instantie die moet zorgen voor een veilige luchtvaartsector binnen Europa is dit natuurlijk een zeer domme inbreng. U begrijpt dat het laatste woord hierover nog niet is gezegd.  

Zoals u merkt is er ook op de grond regelmatig voldoende turbulentie om de sector in beweging te houden. Never a dull moment.

Ton Scherrenberg
Voorzitter VNC