
Schiphol mocht een groep activisten van Extinction Rebellion (XR) geen gebiedsverbod opleggen. Dat oordeelde de voorzieningenrechter van de rechtbank Noord-Holland. De luchthaven kwam tot die maatregel nadat XR stelselmatig de huisregels overtrad en overlast veroorzaakte.
XR voerde tot nu toe twaalf keer actie op Schiphol. Soms in het publieke gedeelte, maar ook door hekken door te knippen, objecten te bekladden en het luchthaventerrein te betreden. Reden voor het gebiedsverbod was een actie waarbij activisten een Flying Blue-lounge van KLM blokkeerden, waarbij onder valse voorwendselen het alleen voor reizigers toegankelijke deel van de luchthaven betraden.
De 37 activisten die een gebiedsverbod van vijf tot tien jaar kregen, wendden zich tot de rechter. Zij vonden het verbod onrechtmatig en een inperking van hun demonstratierecht. Bovendien klaagde één activist dat hij nu niet meer van Schiphol kon vliegen.
Demonstratierecht
Schiphol stelde in de rechtbank dat ze als eigenaar van het gebied uit veiligheidsoverwegingen het demonstratierecht kan beperken. De demonstratie was ook al verboden door de burgemeester van Haarlemmermeer.
De luchthaven heeft volgens de voorzieningenrechter niet voldoende aannemelijk gemaakt dat de acties van XR een veiligheidsrisico opleveren. Daarom is het gebiedsverbod van tafel.
De lange toegangsverboden maken demonstraties op de luchthaven volgens de rechter onmogelijk door de afschrikwekkende werking, het 'chilling effect' ervan. De demonstranten hoefden volgens de rechter de opgelegde sancties niet te verwachten, omdat de regels ‘onvoldoende duidelijk’ zijn.
De rechter benadrukt de rechten die demonstranten hebben om binnen zicht- en gehoorafstand van hun doel, in dit geval veelvliegers van KLM, hun stem te laten horen.
“Deze uitspraak is heel logisch. KLM jaagt veelvliegen aan met een spaarprogramma. In tijden van klimaatcrisis is dit zó absurd, dat burgerlijke ongehoorzame demonstraties hiertegen passend en noodzakelijk zijn. Het is belachelijk dat Schiphol dit probeerde te ontmoedigen met de toegangsverboden. Als Schiphol niet wil dat we achter de security demonstreren, dan moeten ze die controversiële frequent flyer lounges weghalen”, aldus een woordvoerder van XR
24 oktober
XR heeft inmiddels aangekondigd op 24 oktober weer actie te gaan voeren. Bij die aankondiging werd meteen een rompdeel van een DC-9, die bij een winkel op Schiphol staat, beklad. Dat toestel heeft, hoewel het in KLM-kleuren is gespoten, niets met KLM zelf te maken.