Oké, het was deze zomer een uitzondering, maar we hebben een heuse warme zomerse dag gehad. En een bloedhete dag in Nederland wordt doorgaans afgesloten met een hevige onweersbui en turbulent weer. Als heel Nederland baalt en teleurgesteld huiswaarts keert door deze plotselinge verandering in het zomerweer begint voor mij juist een uitdagende avond.

Als ik binnenkom op de radarafdeling op Schiphol-Oost om 5 uur is de hemel al pikzwart en ben ik net binnen voordat het licht begint te druppelen. Op onze weerradar kan ik goed zien dat dit het begin is van wat komen gaat: enorme buien met onweer hangen nu nog boven Engeland, maar zullen in een rap tempo de Noordzee oversteken en over Schiphol, in een noordoostelijke richting trekken. En precies tijdens het drukste moment van de avond, de inbound piek, lijken de buien precies boven Schiphol te hangen; dat belooft wat.

Onweersbuien boven Schiphol betekent dat het aantal vluchten dat afgehandeld kan worden lager is dan normaal. Aangezien de inbound piek begint en de buien veel sneller naar Nederland trekken dan verwacht, zal het aanbod vele malen hoger zijn dan dat er afgehandeld kan worden. Binnen een uur vliegen ongeveer 60 vluchten het Nederlandse luchtruim binnen, die allemaal het liefst zo snel mogelijk aan de grond willen staan.

Vanwege het turbulente weer zal ongeveer de helft van de vluchten om moeten gaan vliegen; in plaats van 1 vliegtuig per minuut, mag de torenverkeersleider bij dit weer maar 1 vliegtuig per 2,5 minuut een landingsklaring geven. Veel vliegtuigen zullen hierdoor vertraging oplopen en in een daarvoor aangewezen deel van het luchtruim ”rondjes” moeten gaan vliegen tot ze aan de eindnadering kunnen gaan beginnen Dit geeft veel extra werkdruk voor ons als verkeersleiders, maar ook in de cockpit.

Als ik mijn positie inneem achter de radar werk ik met 5 vliegtuigen op mijn frequentie boven het zuidelijke deel van Nederland, letterlijk een stilte voor de storm. Op de werkvloer is niets te merken van het onheil wat zich buiten afspeelt, er hangt een ontspannen sfeer; een collega komt nog even langs met koffie en thee en er wordt, nu het nog kan, even snel bijgepraat over het afgelopen pokertoernooi voordat iedereen zijn positie in neemt. Even later zitten we met alle beschikbare luchtverkeersleiders klaar en roept het ene na het ander vliegtuig op op de frequentie: "Good evening Amsterdam! Any delays?". Het is aan mij om het 'slechte' nieuws te brengen: "expect around 20 minutes delay" en de vliegtuigen op een plek, vrij van buien en uiteraard vrij van andere vliegtuigen, rondjes te laten draaien om zo de 20 minuten extra vliegtijd te creëren. Een behoorlijke uitdaging.

Binnen korte tijd is een groot deel van het luchtruim gevuld met vliegtuigen, wachtend op mijn opdracht om koers te zetten richting de landingsbaan. Om de buien te ontwijken vormen zich meerdere verkeersstromen en is het constant puzzelen om een volgorde te bepalen qua landen. Ondertussen werk ik nauw samen met mijn collega die naast me zit, aangezienvliegtuigen die ik onder mijn verantwoordelijkheid heb zijn luchtruim binnenvliegen en vice versa. Het verhaal over zijn derde plaats bij het pokertoernooi moet maar even wachten; nu vol concentratie ons bezig houden met serieuze zaken. Terwijl de ene piloot liever om de buien heen vliegt "request a left turn due to the weather" wil de ander er vrijwel doorheen. Het is behoorlijk doorwerken en het vraagt om creatief vermogen; maar mondjesmaat bereikt het ene na het andere vliegtuig de landingsbaan.

Ondertussen trekken de buien in een rap tempo over Schiphol in noordoostelijke richting en is de rest van Nederland snel weer vrij van de 'obstakels' waar we in Nederland vrij vaak mee te maken hebben. Bijna anderhalf uur later staan ze allemaal netjes aan de grond. "Nou we zijn weer in Nederland hoor!" hoor je de passagiers bijna denken.

Ach ja. Natuurlijk heb ik ook liever het hele jaar door zon, maar juist het Nederlandse weer maakt een avond zoals deze voor ons heel uitdagend en onze baan zo bijzonder, dus van mij mag het best af en toe eens flink stormen.

Frédérique Fit
Luchtverkeersleider