Je kiest je beroep meestal op emotie. Omdat het je leuk lijkt. Of romantisch. Of omdat je er veel geld mee denkt te kunnen verdienen. Of omdat je veel kunt reizen. Het kan ook zijn dat je ergens veel talent voor hebt of dat je ouders je in een bepaalde richting duwen. Voor de meeste beroepen zul je ook nog eens in een heel vroeg stadium een geschikte vooropleiding moeten kiezen, ver voordat de echte beroepsopleiding in beeld komt.
De echte opleiding voor het beroep dat je gekozen hebt, begint vaak rond je twintigste en richt zich natuurlijk helemaal op alle belangrijke hoofd en bijzaken van je beroep. Als dokter leer je eerst de onderdelen van het lichaam uit je hoofd en daarna ga je al snel bloeddruk meten en snijden. Als acteur oefen je je stem en speel je al snel scenes uit stukken van Shakespeare en als vlieger zit je al heel snel op de linkerstoel om te leren starten en landen.
Als de opleiding eenmaal voorbij is en je hebt het geluk om een passende baan te vinden, dan merk je in de praktijk dat er toch wel wat belangrijke zaken zijn waar in de beroepsopleiding maar heel weinig aandacht voor is. Je bent klaar, je denkt dat je heel wat voorstelt en dan moet je opeens weer onderaan beginnen. Er zijn maar weinig acteurs die direct na hun opleiding een behoorlijke rol mogen spelen. Een beginnend piloot mag de eerste jaren soms niet eens zelf een start of een landing maken.
Andere verrassingen zijn de bijzondere ontmoetingen met nieuwe collega’s. Niet iedereen is even vrolijk en hartstochtelijk met je droomberoep bezig. Denk aan gefrustreerde professionals, die hun plafond al snel bereikt hebben en nerveuze zeurpieten die zich meer met samenzweringen dan met hun beroep bezighouden. Daarnaast zijn er ook andere zaken die met je beroep te maken hebben zonder dat je daar op voorbereid bent.
Voor piloten is dat bijvoorbeeld het overleven van tijdsverschillen en onder die omstandigheden ook nog eens goed blijven presteren. Daar leer je vrij weinig over op een vliegschool. Toch is dat voor de vliegers op lange stukken naar Amerika of Azië een belangrijk onderdeel van hun werk. Het dag en nachtritme is verstoord en oververmoeidheid ligt op de loer. Er is geen simpele oplossing. Ieder mens is anders en het beste dat je kunt doen is jezelf zo goed mogelijk leren kennen. De een blijft onder alle omstandigheden vasthouden aan het thuisritme, terwijl anderen veel meer baat hebben bij het continu overschakelen naar het ritme van de lokale klok.
Bij vluchten langer dan een uur of tien wordt de bemanning uitgebreid en kan er ook aan boord geslapen worden. De meeste lange afstandsvliegtuigen hebben slaapcabines, maar niet iedereen kan op commando in bedrijfspyjama een paar uurtjes slapen terwijl het vliegtuig gewoon doorvliegt. Zo zijn er in ieder beroep voorbeelden van vakmensen, die door de specifieke omstandigheden van hun job toch niet goed kunnen functioneren. En als je niet in staat bent om dat te veranderen, dan zit er weinig anders op dan uitkijken naar een andere tak van sport.
Jan Cocheret
[email protected]
