SAO JOSE DOS CAMPOS - Met gemixte gevoelens ziet het personeel van KLM cityhopper maandag (10 november) de eerste Embraer 190 op Schiphol landen. Een lach op het gezicht omdat er na elf jaar tijd weer een nieuw vliegtuigtype arriveert. Een toestel dat bovendien de onderhoudsgevoelige Fokker 100’s komt vervangen. Maar ook een traan, omdat met het verdwijnen van de F-100 tegelijkertijd een verkoopsucces van eigen bodem verdwijnt.

Directeur Michel Coumans van KLM cityhopper snapt het sentiment. Hij benadrukt bij het ophalen van het nieuwe vliegtuig in Brazilië dan ook dat cityhopper niet ‘eindelijk van die Fokker 100’s afkomt’. “We vliegen twintig jaar met veel plezier met de Fokker 100. Maar we merken wel dat het toestel niet meer de zekerheid levert die we gewend waren, en die we met ons feedernetwerk ook echt nodig hebben. Het is tijd voor een opvolger.”

En die opvolger vond KLM cityhopper in Brazilië. In juli 2007 plaatste Air France-KLM een gezamenlijke order, die ervoor zorgt dat er tenminste tien E-190’s naar Amsterdam komen. Ze vervangen tot en met begin 2010 tien van de twintig Fokker 100’s in de vloot. Vijf andere F-100’s worden door kleinere Fokker 70’s van zustermaatschappij Régional vervangen. De resterende vijf zijn relatief jonge toestellen, die tot 2015 bij KLM cityhopper in dienst blijven.

Londen City
Alhoewel KLM cityhopper voorlopig nog lang geen afscheid van de Fokker 70 neemt, hoeft de regionale maatschappij niet lang te zoeken naar een geschikte vervanger. Embraer heeft met de E-170 ook een alternatief voor de ‘kleine Fokker 100’ in huis. Bij Régional wordt ook met de E-170 gevlogen, naast de E-190. En de E-170 mag op Londen City Airport landen, een belangrijke bestemming van cityhopper.

Toch gaat het niet om een eenvoudig optelsommetje, laat Jan Witsenboer, directeur vlootontwikkeling van KLM, aan Luchtvaartnieuws.nl weten. “Uiteraard is het voordelig om met twee leden uit één familie te vliegen. Daarmee besparen we op opleiding en onderhoud. Maar als een andere fabrikant een hele goede deal mogelijk maakt, dan kan het onder de streep toch uitmaken waar je het vliegtuig koopt.”

Op dit moment zou de regionale jet van Mitsubishi (MRJ) wel een kans maken, meent Witsenboer. KLM schaft niet snel de Russische Superjet of Chinese ARJ-21 aan, geeft de KLM’er toe. “Het is nog te vroeg om een oordeel over de MRJ te kunnen vellen. Maar het zou op termijn best een goed alternatief voor de Fokker 70 kunnen zijn.” De kansen voor Bombardier lijken te zijn uitgespeeld, nadat Embraer de Canadezen op bijna alle punten aftroefde bij de keuze voor een vervanger van de Fokker 100. En van het Nederlandse Rekkof heeft Witsenboer al een jaar niets gehoord. “Ik heb niet het idee dat er bij hen veel vooruitgang is geboekt.”

Op 17 november voert de nieuwe E-190 van KLM voor het eerst een commerciële vlucht uit. In december arriveert een tweede toestel, gevolgd door een derde in februari. Voor de Fokker 100’s heeft KLM cityhopper nog geen koper kunnen vinden. De onzekerheid op de financiële markt speelt daarbij een rol, aldus het bedrijf. Omdat de eerste Fokker over enkele weken wordt uitgefaseerd, overweegt KLM het vliegtuig buiten Nederland te parkeren, bijvoorbeeld in Spanje. In een droge omgeving blijven toestellen die niet operationeel zijn het beste bewaard.

Besluit
Alhoewel deze maand dus aan de vervanging van de Fokker 100 binnen KLM wordt begonnen, is het mogelijk toch de Fokker 50 die als eerste volledig uit de vloot verdwijnt. KLM wil vaart maken met het uitfaseren van het turbopropvliegtuig. “Daar moet in 2009 toch wel een besluit over zijn genomen”, aldus Witsenboer. De luchtvaartmaatschappij kiest waarschijnlijk voor een groter toestel als opvolger, andere mogelijkheden zijn er niet. Witsenboer: “De ATR-42 is te klein. Dus dan ligt de grotere ATR-72 of Q400 van Bombardier meer voor de hand.”

Door Steven van den Berg