KLM pionierde in de jaren twintig en dertig al volop met vluchten naar het voormalige Nederlands-Indië. De in 1929 gestarte route Amsterdam-Batavia was zelfs jarenlang ’s werelds langste lijndienst. In 1934 volgde de eerste trans-Atlantische vlucht, van Amsterdam naar Curaçao via Suriname. De langeafstandsvluchten die KLM uitvoerde maakten onderweg talloze tussenstops, maar hadden uitsluitend overzeese gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden als eindbestemming.

Het was dan ook een langgekoesterde wens van KLM-directeur Albert Plesman om een daadwerkelijk intercontinentaal routenetwerk op te bouwen. Nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, die Plesman gedwongen door de Duitse bezetter als ‘balling’ doorbracht in Twente, werkte hij aan plannen voor een wederopbouw van KLM.

Zodra de oorlog voorbij was reisde Plesman naar de Verenigde Staten. Daar had hij niet alleen een ontmoeting met president Truman, maar wist hij ook een flink aantal viermotorige DC-4’s (C-54’s) ‘Skymasters’ los te peuteren. Het modernste vliegtuig van vóór de oorlog, de tweemotorige DC-3, was niet erg geschikt voor lange vluchten boven de Atlantische Oceaan.

Het lobbywerk van de doortastende Plesman in Washington en de nodige diplomatie bleken succesvol, want in 1946 kreeg KLM als eerste Europese luchtvaartmaatschappij na de Tweede Wereldoorlog toestemming om lijndienstvluchten naar de VS te openen. Daarmee was KLM onder meer de Britse BOAC (nu British Airways) en huidige zustermaatschappij Air France voor.

25 uur en 30 minuten
Na enkele proefvluchten werd groen licht gegeven voor de eerste echte passagiersvlucht naar New York. Op 21 mei 1946 vliegt de DC-4-1009 met de registratie PH-TAR van Schiphol naar New York: een vlucht van 25 uur en 30 minuten, met tussenstops in Prestwick (Schotland) en Gander (Newfoundland). Aan boord zijn 32 passagiers, waaronder de burgemeesters van Amsterdam en Rotterdam.

"De vlucht had een geheel normaal en prettig verloop, de stemming aan boord was uitstekend gedurende de geheele reis”, schrijft gezagvoerder Evert van Dijk in juni 1946, een maand na de openingsvlucht naar New York, in een brief aan de directeur van de Rijksluchtvaartdienst. De landing op La Guardia Airport verliep echter minder voorspoedig, zo blijkt uit diezelfde brief.

Van Dijk geeft copiloot Rossi de eer om de eerste noord-Atlantische KLM-vlucht op Amerikaanse bodem neer te zetten, maar tot hun schrik bleef een net ervoor gelande DC-3 Dakota van American Airlines op de baan staan. “Dit was op het moment toen wij met klappen en wielen uit reeds bijna de grond bereikt hadden, waardoor doorstarten veel risico met zich mede gebracht zou hebben”, schrijft Van Dijk.

Lees het volledige uitgebreide artikel in de mei-uitgave van Luchtvaartnieuws Magazine. Bestel hier vandaag nog een los expemplaar.