Tja, voor alle gepijnigde zielen daarom nu maar wat zaken op een rij gezet om misschien wat moed te putten. Al kan er na tegenslagen in elk geval niet bij mij geclaimd worden. Ja, want zo zijn die betweters… Leer mij die stuurlui aan de wal kennen. Wat uitkomt hebben zij bedacht, zo niet, dan is de beer los!

Toch was 2014 nog niet zo’n slecht jaar. Op de doffe financiële ellende na van Air France KLM, met de belangrijkste oorzaken trouwens in Parijs.

De KLM kreeg na de Limburgse furie van Camiel Eurlings een nieuwe president directeur, Pieter Elbers. Een mannetjesputter, die net als eerdere voorgangers Leo van Wijk en Peter Hartman beter past bij KLM en ons land. Een topman, letterlijk en figuurlijk, die direct vanaf het begin zei wat ie doet, gaat doen en doet wat ie zegt.

De hand aan de ploeg, uit de loopgraven, niet lullen maar poetsen…. En er valt heel veel te poetsen bij onze KLM. Al direct bij zijn aantreden zette de nieuwe KLM-president op de rol wat al lang had moeten worden aangepakt: productieverhoging, mega kostenbesparingen, snijden in de verbleekte blauwe managementlaag, cao onderhandelingen en productverbeteringen. Om maar wat te noemen.

Pieters pad is, direct na zijn aantreden, voor iedereen helder. Voorwaarts mars! De marinier in blauw KLM-pak gaat voorop. Nu afwachten maar…

In de top van Air France KLM - nog steeds geleid door twijfelaars, zonder visie, lijkt het wel - getypeerd door het ontbreken van daadkracht, staan de zaken er helaas anders voor. Maar nu de geruchten steeds sterker worden, dat daar Alexander de Juniac zijn langste tijd heeft gehad, gloort ook daar wellicht licht aan het eind van de tunnel. Of zou op de valreep alsnog voor een andere juiste (ram)koers worden gekozen? 'Unwinding' van de KLM misschien? Hoe dan ook, bij moedermaatschappij Air France-KLM moet door de boekhouders eerst nog een vlekje worden weggewerkt: een nettoschuld van 5,3 miljard euro en een negatief eigen vermogen van 300 miljoen euro.

Troost voor de zwartkijkers: de Franse regering kan als het moet heel creatief zijn met steun van nationale belangen. Uiteindelijk zorgde die regering - en niet de directie - ook dat de pilotenstaking, met een schade van 500 miljoen euro, werd afgeblazen. Alsof er geen directie bestond bij de luchtvaartmaatschappij, die de staking uit de hand liet lopen.

Nog meer positief nieuws? Staatssecretaris Wilma Mansveld, boos omdat ik haar ooit met de beste bedoelingen als de kortharige bewindsvrouw omschreef - ik hou namelijk wel van zo’n kapsel - heeft onlangs het licht gezien. Zij liet parlement en vaderland weten dat zij de KLM en Schiphol voortaan centraal stelt in haar beleid. Een ware verrassing voor vriend en vijand, ook binnen onze nationale luchtvaartsector, die haar tot dusver trouwens nog niet vaak lijfelijk heeft gezien om wat goed is af te stemmen. Of wat bij te praten over uitdagingen en bedreigingen. Net als trouwens de EU-Transportraad, waar onze staatssecretaris luchtvaart zelfs nog nimmer is verschenen. Dit tot veler verbazing in Brussel.

Nog een klein lichtpuntje, zij het ver aan de horizon: staatssecretaris, Tweede Kamer en Schiphol directeur Jos Nijhuis, vurig promotor van Lelystad Airport voor Boeings, Airbussen en Fokkers, zouden trouwens nog wel eens op hun schreden voor het onnodige en door vrijwel de hele luchtvaartsector ongewenste polder-veldje kunnen terugkeren. Natuur en milieu gaan plots zwaarder wegen. Eindelijk roeren de milieuactivisten zich. Waarom eigenlijk nu pas? De Oostvaardersplassen, bijvoorbeeld, waarvan een meer dan indrukwekkende film tijdens de feestdagen nog op tv werd vertoond, opent vele ogen.

Waarom op slechts enkele kilometers afstand ruim 200 miljoen euro wordt geïnvesteerd om rust en evenwicht in de omliggende natuur te verstoren, is zelfs wie niet groen denkt een raadsel. Al helemaal omdat bij deze staatssecretaris luchtvaart en milieu in dezelfde portefeuille zijn verenigd. Trouwens, hoe mooi wil de wereld het hebben….?

Onze nationale luchthaven Schiphol, motor van onze economie, blijft daarentegen een vervelend verhaal. President directeur Jos Nijhuis, die mij al eens schaamteloos vroeg of Peter Hartman mijn columns schrijft, vanwege de stellingname tegen zijn Schiphol beleid, blijft de KLM belangen tarten.

Prijsvechters, Midden-Oosten maatschappijen en andere nieuwe concurrenten krijgen vooral de aandacht, lijkt het. En niet altijd omdat die zichzelf op Schiphol aandienen en moeilijk kunnen worden geweigerd.

Een steeds machtigere maatschappij als Emirates, geduchte concurrent van KLM, die Schiphol groot maakte, is zelfs actief geworven. Naar verluidt, gelokt met een bonus van 2 miljoen euro, bijna nog met als extraatje een eigen luxe lounge, die op het nippertje door de toenmalige KLM topman Peter Hartman werd voorkomen.

Toch ook wat Schiphol betreft positief nieuws. De termijn van de zittende topman loopt in 2016 ten einde. Al in het nieuwe jaar moet dus naar een opvolger worden gezocht. Iemand met gedegen luchtvaartkennis, is veler wens. Onze luchthaven ontbeert vooral die ervaring, zowel in de directie als in de Raad van Commissarissen, geleid met ijzeren hand door de president-commissaris, Antony Ruys, een niet bijster gerespecteerde oud bestuursvoorzitter van Heineken. "Non Aviation" zwaait zo in veel Schiphol-geledingen de scepter over onze belangrijkste hotspot voor verbindingen met de wereld.

Nog meer positief luchthavennieuws? Op Bonaire wordt door een stuurgroep gebouwd aan plannen voor een heuse doch bescheiden hub. Een knooppunt als bijdrage aan de bescheiden economie van het kleine eiland, formeel een gemeente van Nederland. Gezaghebber Edison Reina volgde zelfs onlangs een burgemeesters cursus in ons land.

Het initiatief voor het knooppunt, bedoeld voor passagiers en vracht waaronder bloemen uit Zuid Amerika met bestemming Aalsmeer, is van oud KLM topman Peter Hartman. Zijn filosofie: beter geld naar een verbetering van de luchthaven dan naar sociale steun van werkloze eilandbewoners.

O ja, en dan natuurlijk tot slot ook nog positief nieuws over onze nationale prijsvechter Transavia, dat zich tot en met een ander logo 'als nieuw' gaat presenteren, samen met productvernieuwingen en kostenbesparingen om de structurele verliezen de kop in te drukke. transavia.com zoals nu de officiële naam luidt, wordt simpelweg Transavia. De rest wordt na mijn tipje van de sluier medio januari meegedeeld. Intussen is het wel de zoveelste naamsverandering van de maatschappij; Transavia Airlines, basiqair.com, Transavia.,com en nu dan weer Transavia.

Nou dat wordt me dus het jaartje wel. In elk geval staat ons ook nog een heuse Luchtvaarttafel te wachten, onderdeel van de ondernemersorganisatie VNO-NCW. Initiatiefnemer Paul Riemens, bestuursvoorzitter van de Luchtverkeersleiding Nederland heeft daarvoor de handen op elkaar gekregen. Tijd dat onze luchtvaartsector eindelijk eens met één stem spreekt om de continuïteit van onder meer de mainport te waarborgen, al vinden ze die gezamenlijke vuist op het ministerie en naar verluidt ook op Schiphol niet allemaal even leuk. Maar dat is begrijpelijk en geen nieuws. Helaas!

Arnold Burlage
[email protected]