In Amerika zitten de politieke tegenstanders elkaar zo verschrikkelijk dwars, dat het land bijna stil ligt. In Nederland staat de Eerste Kamer klaar om goedgekeurde wetsvoorstellen uit de Tweede Kamer direct af te knallen, enkel en alleen omdat dat nu door de zetelverdeling mogelijk is. En in het ‘verenigde’ Europa kunnen ze zo lang over een nieuw plannetje doorzeuren, dat het vaak een complete generatie duurt voordat een idee eindelijk goedgekeurd en ingevoerd kan worden.

Europa is al meer dan vijftien jaar aan het praten over de invoering van de Single European Sky (SES). Het streven is om in plaats van heel veel verschillende nationale verkeersleidingsorganisaties met niet op elkaar aansluitende computersystemen te komen tot één allesomvattend systeem van luchtverkeersleiding voor heel Europa. Daarnaast moet een flink deel van het exclusieve militaire luchtruim verdwijnen, zodat burgervliegtuigen niet meer honderden kilometers hoeven om te vliegen.

De SES is een uitstekend plan dat heel veel kan opleveren. Maar wanneer gaat het er van komen? Naast alle afzonderlijke lidstaten, die ieder met hun eigen voorwaarden en ideeën blijven komen, waren het afgelopen week de verkeersleiders van een paar landen, die volgende week maar weer eens een staking zouden organiseren. Ze hadden het idee dat er teveel kennis, ervaring en natuurlijk vooral banen verloren zouden gaan. Die staking is gelukkig alweer afgeblazen, maar daarmee komt de SES nog steeds niet veel dichterbij. Het is een langdurig proces waarbij honderden ambtenaren keihard werken maar tot op heden nog maar weinig resultaat boeken. Het ziet er in ieder geval niet naar uit dat de SES voor 2020 in werking treedt.

Dan het ETS, weet u het nog? Een paar jaar geleden probeerde Europa eenzijdig het Europese Emission Trading System (EU ETS) in te voeren. Iedere luchtvaartmaatschappij die gebruik maakt van Europese vliegvelden moest eerst een gedetailleerde administratie van alle vliegbewegingen inleveren. Op basis van hun CO2-uitstoot in de periode 2004-2006 mochten airlines daarna een toegewezen hoeveelheid CO2 per jaar uitstoten. Natuurlijk zat er flinke rekening inclusief boetesysteem aan vast. Vanwege willekeur en ongelijkheid riep het EU ETS nog voordat het werd ingevoerd wereldwijd zoveel weerstand op, dat Europa haar ETS-keutel weer moest intrekken.

Europa heeft het ETS stokje inmiddels doorgegeven aan ICAO, de luchtvaarttak van de Verenigde Naties en tot ieders verrassing hebben ze het in Montreal wel voor elkaar gekregen om de CO2-reductie wereldwijd aan te pakken. Afgelopen week kreeg ICAO bijna al haar lidstaten op een lijn voor een nieuw wereldwijd emissiesysteem, dat overigens ook niet voor 2020 zal worden ingevoerd. Of je nu voor of tegen dit plan bent, maakt niet zoveel uit. Belangrijker is dat het zal zorgen voor een wereldwijd ‘level playing field’. Het is een systeem dat voor iedere luchtruimgebruiker zal gelden.

Dit nieuwe emissiesysteem is een lichtpuntje van actie en samenwerking in een internationale politieke wereld waarin men elkaar tegenwoordig over het algemeen alleen nog maar tegenwerkt en klem zet. In dat licht is het wel een beetje vreemd dat in ons eigen landje de nationale vliegtaks plotseling weer van stal gehaald wordt. Laten we die keutel maar snel weer intrekken, voordat die een tweede keer verschrikkelijk gaat stinken.

Jan Cocheret
[email protected]