Jeanine Hennis-Plasschaert: Vliegbelasting aan de orde stellen bij EC

13 december 2008

Een half jaar ná de inwerkingtreding van de Nederlandse vliegbelasting tekenen de gevolgen zich af. Uit voorlopige cijfers van BARIN (Board of Airline Representatives in the Netherlands) blijkt dat steeds meer Nederlandse passagiers hun weg vinden naar luchthavens net over de grens. Brussel, Düsseldorf en Weeze zijn populair.

Zo steeg het aantal Nederlandse reizigers vanuit Brussel met 74 procent, vanuit Düsseldorf met 62 procent en vanuit Weeze zelfs met 300 procent. Terwijl er voor Schiphol vorig jaar nog sprake was van groei, is er nu sprake van een teruggang. Circa 525.000 vertrekkende passagiers minder. En dan zijn de andere Nederlandse luchthavens nog niet in de berekeningen meegenomen. De Nederlander is niet minder gaan reizen maar heeft simpelweg zijn heil elders gezocht. Dat geldt ook in toenemende mate voor de buitenlandse (zaken)reizigers. Als klap op de vuurpijl maakte de staatssecretaris van Financiën bekend dat dit alles heeft geleid tot een verlies van vijf- tot tienduizend arbeidsplaatsen. De schade wordt nu al geraamd op 1 miljard. Als je dan bedenkt dat de vliegbelasting 350 miljoen moet opleveren voor de schatkist, ligt het gezegde 'penny wise, pound foolish' al snel voor de hand.

Toen ik de plannen van de Nederlandse regering met betrekking tot de invoering van de vliegbelasting voor het eerst las, was mijn verbazing onmiddellijk groot. Met alle respect voor de groene lobby, maar de beoogde milieudoelstelling zou op deze wijze geenszins gerealiseerd worden. Zo stelde overigens ook het Milieu- en Natuurplanbureau. De uitstoot van CO2 laat zich immers niet begrenzen. Ook was direct duidelijk dat de opbrengsten in de algemene middelen zouden verdwijnen en dus niet zouden worden aangewend voor onderzoek en/of maatregelen ten behoeve van het milieu.

Verder, en dat verbaasde me zeer, werd er met geen woord gerept over het Europese wetsvoorstel dat voorziet in de integratie van de luchtvaart in het Europees systeem van de verhandelbare emissierechten. Een voorstel met potentie. Mits correct opgezet, kan de opname van de luchtvaart in het emissiehandelssysteem milieueffectief en economisch efficiënt zijn. Ook leent het zich goed voor een bredere toepasbaarheid. Dit laatste is van belang omdat in feite alleen een mondiale benadering effect sorteert.

In deze is het uiteraard ook zaak om de concurrentiepositie van de Europese luchtvaartsector vooral niet uit het oog verliezen. Zoals het er nu naar uitziet, treedt het systeem in 2012 in werking. De Europese Unie zal, linksom of rechtsom, er alles aan moeten doen om de rest van de wereld van het systeem te overtuigen. En wel vóór 2012. Alhoewel er sprake is van een mondiale markt, is het immers nog altijd verre van zeker of ook andere werelddelen Europa op dit punt zullen volgen.

Eén ding is in ieder geval duidelijk: het snel stapelen van nationale - en Europese regelgeving (met de Nederlandse vliegbelasting aan de ene en de integratie van de luchtvaart in het Europese emissiehandelssysteem aan de ander kant) is op z´n zachtst gezegd onbegrijpelijk. Een wurggreep voor de Nederlandse luchtvaartsector en bijbehorende werkgelegenheid kan niet de bedoeling zijn, maar is straks wel degelijk het resultaat.

Inmiddels bestempelt het kabinet de vliegbelasting niet langer als een milieumaatregel. Hiermee wordt dus erkend dat het in feite gaat om een ordinaire heffing ten behoeve van de schatkist. Als het kabinet hier van meet aan eerlijk over was geweest, had zij naar alle waarschijnlijkheid onvoldoende draagvlak verkregen om deze maatregel er doorheen te krijgen. Een leugentje om eigen bestwil? Het kabinet dupeert op deze wijze niet alleen de luchtvaartpassagiers en de Nederlandse luchtvaartsector maar ook zij die streven naar effectieve maatregelen om de klimaatverandering te beteugelen.

Een opbrengst van 350 miljoen versus een schadepost van 1 miljard! De logica hiervan zal maar weinig mensen duidelijk zijn. Overigens hebben de Belgen onlangs nog besloten om géén nationale vliegbelasting in te voeren in verband met de negatieve economische impact hiervan. Buitengewoon slim van onze zuiderburen.

BARIN gaat nu bij de Hoge Raad in cassatie in een poging om de vliegbelasting alsnog van tafel te krijgen. Ondertussen heb ik het hele fenomeen maar weer 'ns bij de Europese Commissie aan de orde gesteld. Op 1 december heb ik de Europese Commissie schriftelijk verzocht om heel precies, en derhalve zeer uitvoerig, aan te geven waarom zij van mening is dat de Nederlandse vliegbelasting überhaupt verenigbaar is met het Gemeenschapsrecht, alsmede het Verdrag van Chicago. De antwoorden volgen naar verwachting begin januari 2009. Nog even afwachten dus.

Jeanine Hennis-Plasschaert
Lid Europees Parlement VVD

Reageren op artikelen? Graag! Er gelden spelregels. We moedigen toevoeging van uw reactie op onze content aan, maar kijken streng naar taalgebruik.

Daan Lenderink
27 feb 2024 - 17:44
22 feb 2024 - 13:12
Frank Oostdam, ANVR
22 jan 2024 - 08:00
20 jan 2024 - 08:00
Daan Lenderink
12 dec 2023 - 11:22
Walter Schut
10 dec 2023 - 11:41
20 nov 2023 - 15:07
Frank Oostdam 2022
17 nov 2023 - 11:36
Benno Baksteen
9 nov 2023 - 11:01
17 okt 2023 - 14:53
17 okt 2023 - 14:06
Daan Lenderink
17 okt 2023 - 10:01
Benno Baksteen
9 okt 2023 - 11:01
Daan Lenderink
30 sep 2023 - 07:54
22 sep 2023 - 11:11
Frank Oostdam, ANVR
20 sep 2023 - 09:51
Copyright Reismedia BV 2024 - Cookieinstellingen