De recente wereldwijde storing door een software-update van Microsoft Windows heeft de kwetsbaarheid van onze digitale samenleving blootgelegd. Gebruikers in Australië en Nieuw-Zeeland zagen in plaats van het gebruikelijke opstartscherm een blauw storingsscherm, het beruchte 'blue screen of death'. Dit incident veroorzaakte chaos en ontwrichtte vliegvelden. Maar ook banken, ziekenhuizen en bedrijven wereldwijd werden getroffen. Gelukkige was het geen hack, maar what if?  De noodzaak van een robuust Plan B, net zoals in de luchtvaart, werd hiermee pijnlijk duidelijk.

De storing werd veroorzaakt door een fout in een software-update van CrowdStrike, een Amerikaans cybersecuritybedrijf. Deze update verhinderde veel computers met Windows op te starten. Hoewel het geen hack of beveiligingslek betrof, hadden de gevolgen een grote mondiale impact. Australische banken konden geen overboekingen doen, luchthavens meldden problemen met ticketsystemen, en zelfs tv-zenders gingen op zwart. In Europa moesten ziekenhuizen operaties uitstellen en bedrijven zoals BMW en ECT in de Rotterdamse haven zagen hun systemen stilvallen. Wereldwijd schrapten luchtvaartmaatschappijen vluchten en waren publieke diensten zoals het informatienummer van de Nederlandse Rijksoverheid onbereikbaar. Dit incident maakt de kwetsbaarheid van onze samenleving duidelijk. De afhankelijkheid van één besturingssysteem en constante internetverbinding maakt ons extreem vatbaar voor storingen.

In de luchtvaartsector hebben we decennialang vertrouwd op robuuste veiligheidsprotocollen en uitgebreide training op 'wat-als' scenario’s. Piloten worden constant getraind om om te gaan met noodsituaties zoals systeemuitval en andere calamiteiten. Echter, zelfs in de luchtvaart is de afhankelijkheid van technologie toegenomen. Vroeger maakten piloten zelf een loadsheet op papier, maar tegenwoordig zijn we volledig afhankelijk van computersystemen. Maar ook de luchtverkeersleiding heeft de vliegplannen, slottoewijzing en "start up clearances" in een digitaal systeem. Was vroeger alles beter? Wat recent gebeurde is onwenselijk, omdat een enkel technisch probleem de hele vliegoperatie kan verstoren. Organisaties moeten mensen trainen alsof het oorlog is: wat gebeurt er als de stroom uitvalt? Wat als het internet wegvalt? Wat is plan B of zelfs C?

Naast praktische implementatie is strategisch vooruitdenken essentieel. Bestuurskamers en IT-afdelingen moeten nadenken over kritieke systemen en hun afhankelijkheid van internet. Het verminderen van deze afhankelijkheid kan de impact van storingen aanzienlijk beperken. De recente storingen en vertragingen, moet dienen als een wake-up call. We hebben geluk gehad dat de impact "beperkt" bleef, maar dat is geen garantie voor de toekomst. Het is tijd om een robuust Plan B te ontwikkelen en onze systemen en mensen daarop voor te bereiden. Onze afhankelijkheid van technologie vraagt om een heroverweging van onze veerkracht en paraatheid. Tijd is geld, maar niks doen is géén optie. En van fouten leren we in de luchtvaart.