Bij de vorming van een regeerakkoord wordt de haalbaarheid van nieuwe belastingen berekend met een methode die politici de Laffercurve noemen. Die berekent het optimum in een belastingpercentage waarbij de ontvangsten maximaal zijn voor de overheid. Vóórdat dit percentage is bereikt, zullen door een stijging van het tarief ook de ontvangsten stijgen. Nádat dit maximumpercentage is bereikt, zullen de belastingopbrengsten juist afnemen omdat de stijging dan leidt tot ontwijkgedrag.  Het optimum in de curve is vrij nauwkeurig te berekenen. 

Hoé het misgaat als er bóven het economisch optimum wordt geheven is bijvoorbeeld zichtbaar in de wet betaalbare huur. Door óverbelasting verkochten beleggers panden, waardoor het aantal huurwoningen afnam en de prijs daarmede juist steeg.  Een ander voorbeeld is de accijns op bijvoorbeeld sigaretten.  De accijns werd per 2024 bóven het optimum gesteld, waardoor thans ruim 50 procent  van de tabak uit het buitenland komt en de overheid jaarlijks een half miljard belasting misloopt zo berekende RTL nieuws.   

Het negeren van de Laffercurve is desastreus kan soms teruggevoerd worden op politieke onkunde, verkeerde informatie maar zeker ook het voorwenden als zou er beperkte departementale bewegingsvrijheid bestaan door het regeerakkoord. Bewindslieden verkondigen nogal eens “vast te zitten aan het regeerakkoord”, maar ons parlementaire bestel voorziet wel degelijk in bijsturing als er sprake is van een gewijzigde marktsituatie, het medium hiervoor is de ministerraad.

Onze open economie is extra gevoelig in de huidige handelsoorlog.  Waar economieën om ons heen (geplande) luchthavenbelastingen afschaffen zwicht Nederland nog immer onder de hoogste luchthavenbelasting in Europa. Ondanks de compleet gewijzigde marktsituatie stempelt Minister Madlener de krimp én de éxtra afstand-afhankelijke vliegbelasting gewoon af. “Het moet want het staat in het regeerakkoord” zo veinsden ambtenaren tijdens de laatste stakeholdersbijeenkomst. 

De berekening met de Laffercurve is eenvoudig zelf uit te voeren. Het resultaat is ongeveer gelijk aan dat van de taksverhoging uit 2008. Destijds werd intercontinentaal vervoer extra belast met 45 euro per persoon. De schade bedroeg destijds 1,3 miljard en de opbrengt 300 miljoen. Toen de belasting door Jan Kees de Jager werd ingetrokken gaf hij aan dat er niet genoeg naar de buurlanden was gekeken.

Tijdens de afgelopen stakeholdersbijeenkomst voor de nieuw beoogde taks gaf de CE Delft, die de berekeningen voor het ministerie uitvoert, aan geen rekening te hebben gehouden met de laatste ontwikkelingen in onze buurlanden en ook niet met de macro economische effecten, deze zouden te moeilijk kwantificeerbaar zijn. 

De Nederlandse economie is op export en handel gebaseerd waarbij een goed ondernemersklimaat met infrastructuur cruciaal is.  Het bewust negeren van de uitkomsten uit de Laffercurve én het negeren van de historische kennis is feitelijk een politieke doodzonde. Door onverschilligheid wordt niet alleen economische schade aangebracht maar wordt ook gebroken met het pro-luchtvaart georiënteerde PVV partijprogramma. De kiezer koos immers voor kleur op de wangen, niet voor  afstempelen.