Hoe wrang is het dan om te constateren dat precies dit principe lijkt te ontbreken in de juridische en politieke benadering van de huidige Nederlandse luchtvaartcrisis? Terwijl piloten hun route bijna elke minuut evalueren, zagen we de afgelopen maanden hoe advocaten, beleidsmakers en sectorpartijen zich op één enkel paard stortten: het kort geding. Alsof een enkele uitspraak alle problemen zou oplossen. Geen alternatieve route, geen parallelle strategie, geen vangnet. Is dat professionele voorbereiding? Of gokken we hier op hoop van zegen? Onze opponenten zijn veel beter voorbereid, met een tiental organisaties, demonstraties en websites.

De uitspraak van de rechter was glashelder: niet ontvankelijk. Het plan is daarmee juridisch gecrasht nog voordat het goed en wel van de grond kwam. Wat resteert, zo weet ik uit zeer betrouwbare bron, is een ad hoc coalitie van zo’n dertig organisaties die zich stilletjes beweegt tussen politiek, luchtvaartsector en andere belanghebbenden. Daarnaast is er de zwijgende meerderheid van partijen die zich verschuilt achter eigenbelang, consensus of reputatie, terwijl de realiteit harder binnenkomt dan ooit.

De Nederlandse luchtvaartsector staat in brand. “Take Action!”, zeggen we dan in de cockpit. Economische vertraging, geopolitieke onzekerheid, stijgende werkloosheid. Internationale luchthavens investeren miljarden in uitbreiding en bereikbaarheid, terwijl Nederland vrijwillig kiest voor beperking, isolatie en economische verarming. Hoe dan? Waarom? De voorgenomen krimp van Schiphol is geen genuanceerde strategie, maar een ideologisch gedreven koerswijziging die steunt op ondeugdelijke data en oncontroleerbare geluidsklachten. Het publieke belang wordt wellicht ingeruild voor politieke winst.

De afgelopen maanden hebben wij, drie gepensioneerde professionals met ruime ervaring in luchtvaart, juridisch bestuur en bedrijfsleven, tientallen gesprekken gevoerd met bedrijven en organisaties. De betrokkenheid was er zeer zeker, zonder enige twijfel. Maar we zagen ook veel terughoudendheid, voorzichtigheid en vooral: afwachtend gedrag. Alsof dit een probleem is van anderen. Alsof zwijgen de veilige keuze is. Een politieke consensus, ingegeven door angst, die men als organisatie liever volgt dan bevraagt.

Wij, drie oude mannen, hadden meer daadkracht en lef verwacht van de jeugd. Meer alertheid. Meer solidariteit, meer verenigingszin. Want dit raakt ons uiteindelijk allemaal. Niet alleen de luchtvaart. Niet alleen Schiphol. Maar iedere burger en iedere ondernemer die afhankelijk is van mobiliteit, internationale handel, logistiek, bereikbaarheid en een gezond vestigingsklimaat.

En dus stellen we de vraag: wat moet er nu nog gebeuren voordat ondernemend Nederland zich uitspreekt? Hoeveel banen moeten er verdwijnen, hoeveel investeringen verplaatsen naar de buurlanden, hoeveel maatschappelijk vertrouwen moet afbrokkelen voordat we zeggen: tot hier en niet verder? Dan is het te laat! En dan gaan de vlaggen de lucht in rond het Vondelpark.

Gelukkig zijn er organisaties die wel hun nek uitsteken. Die begrijpen dat wie nu stil blijft, straks geen invloed meer heeft. Maar zij staan te vaak alleen. De gezamenlijke stem ontbreekt in het geheel. De daadkracht is versplinterd. En terwijl we juridisch zijn af geserveerd op procedure, is politiek Den Haag al bezig met het doorvoeren van het krimpbeleid.

Wij zeggen: het is nog niet te laat, maar wel twee voor twaalf. Blijf niet gokken op één enkele procedure. Wees voorbereid, als een goede captain met mi-ni-maal één uitwijkplan. Wees zichtbaar, kritisch en vooral verenigd. Want wie zich nu niet roert, kan straks alleen nog klagen over wat verloren is gegaan.

Wij drieën gaan op de achtergrond door in samenwerking met twee consultancybedrijven. Verder met wie durft. Met wie vooruit wil. En met wie gelooft dat economische kracht, bereikbaarheid en werkgelegenheid geen luxe zijn, maar voorwaarden voor een leefbare Nederlandse toekomst.

Eerst brood op de plank. Dan een veilig huis. En dan pas het milieu in balans, met het gezond verstand. Als u de vlag uithangt bent u voor de Nederlandse luchtvaart en dus tegen krimp. Wij wensen u allen een fijne Koningsdag.