Wat bijvoorbeeld ook te denken van alle beweringen van de hoogste Air France-KLM chef, wiens geloofwaardigheid tot een minimum is beperkt, na drie winstwaarschuwingen op rij, een schadepost van een half miljard euro als gevolg van een uit de hand gelopen piloten-stakingen en de KLM kas die hij vergeefs in Amstelveen probeerde op te halen.

Toch werd deze uit de Franse politiek afkomstige regisseur wegens zijn prestaties voor langere periode herbenoemd en noemt hij zichzelf - blakend van zelfvertrouwen - geen zonnekoning in interviews met zorgvuldig gekozen journalisten. Nee, en van het afstoten van de KLM aan een andere partner zijn hem geen plannen bekend, onzin, verzekerde de man, die zich opvallend profileert met stoere bretels.

Toch is het een feit dat achter de schermen nog nooit eerder zo serieus is gesproken over het loskoppelen van KLM van Air France, waartussen de verschillende culturen in de top van het bedrijf blijven botsen, zoals vanaf het begin ook is voorspeld. Zo is ook het omgaan met de media meer een strafexercitie tegen degenen die onwelgevallig zijn dan de bedoeling om goed te informeren.

"Gaat de KLM in de verkoop? Of is er nog een list? Dit stond boven een goed gedocumenteerd verhaal in de Volkskrant, daags voor de Algemenen Vergadering van Aandeelhouders. Alleen dat woordje 'list' wekt de verkeerde indruk. Alsof de verkoop van KLM geen goede zaak zou zijn. En dat terwijl veel KLM-ers van hoog tot laag, maar ook het grote publiek vanuit heel andere gevoelens, geen groter plezier zou kunnen worden gedaan.

Aan de Franse hegemonie werd vanaf het begin getwijfeld. Echter het kreeg ook korte tijd het voordeel van de twijfel. De hegemonie heeft geleid tot een georganiseerde chaos en miljarden bezuinigingen waarvan het hoe nog steeds niet duidelijk is gemaakt. En dat terwijl de onduidelijkheid rond de bestuurlijke zeggenschap op het KLM hoofdkantoor in Amstelveen steeds onduidelijker wordt.

Voorzitter van de Raad van Commissarissen van de KLM, Hans Smits draagt niet in de laatste plaats bij aan de groeiende onduidelijkheid door plots de media in verschillende sessies te benaderen om aan te geven dat hij de stoel van vice-president Peter Hartman bij Air France overneemt. Maar de laatste voormalig KLM-president vertrekt pas over twee jaar. Hij zou pas over een jaar plaats willen maken.

Waar was dan die verrassende actie van Hans Smits goed voor? Een onaangename coup, zoals binnen en buiten de KLM werd geoordeeld? Is de egotrip wellicht bedoeld om als 'dubbelspion' aan de leiband van de Air France top de KLM gemakkelijker in de Franse krochten de duwen? Hans Smits heeft zich met zijn ongenuanceerde actie in elk geval gedeclasseerd en als onbetrouwbaar geafficheerd.

Eén ding staat vast, de gesprekken achter de schermen om de KLM los te krijgen van Air France - of van Alexandre de Juniac, die nu ontkent of niet - zouden in verschillende opzichten een zegen kunnen zijn. Voor Air France niet in de laatste plaats, omdat verkoop van KLM het broodnodige geld in het laatje zou kunnen brengen. Als mogelijke sterke deelneming in het 'nieuwe' KLM staat al lange tijd het Amerikaanse Delta hoog genoteerd. En ook Etihad uit Abu Dhabi, een veroveraar van luchtvaartbelangen in West-Europa.

Trouwens, niet helemaal nieuw in de discussie is een Chinese partner. En dat zou wel eens de 'list' kunnen zijn om via Europa en met name Schiphol als hub een brug te slaan tussen China als de nieuwe wereld en de Verenigde Staten. Een staaltje van vernieuwing, dat aan de oude VOC tijd doet herinneren. Wat zou daar trouwens verkeerd mee zijn? Wat dat betreft heeft het verleden geleerd dat we het van Frankrijk in elk geval niet moeten hebben.

Arnold Burlage
[email protected]

PS: Op zijn minst vreemd was het bezoek van PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) aan de Franse regering in Parijs, aan de vooravond van de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM. De uitbreiding van het aandelen bezit van de Franse staat kwam bij dat bezoek onder meer ook aan de orde. Nederland tekende geen protest aan tegen het Franse initiatief om het belang in de luchtvaartmaatschappij te vergroten, ondanks de afspraken bij de overname - 11 jaar geleden - dat het belang van beide landen niet zou worden uitgebreid. Was het toeval dat enkele dagen na het Parijse uitje van onze minister van Jeroen Dijsselbloem diens kandidatuur als voorzitter van de Euro-groep door Frankrijk werd gesteund?