Twee jaar geleden kregen KLM en de NLR, als onderdeel van het Europese Clean Sky-project, de opdracht onderzoek te doen naar het gebruik door passagiers van virtual reality-brillen. Daarbij lag het accent op het in kaart brengen van mogelijke comfort-, communicatie- en veiligheidshindernissen: hoe reageren passagiers onder verschillende omstandigheden met een VR-bril op elkaar en op de bemanning en wat is daarvan het effect?

De praktijktest op Schiphol-Oost was een belangrijk onderdeel van het project. Van de proefpersonen kreeg twee-derde een VR-bril met de presentatie waarmee ze virtueel door Schiphol konden lopen. De andere passagiers, een referentiegroep, kregen dezelfde applicatie te zien, maar dan op hun tablet of smartphone.

Tijdens twee dagen werden drie scenario’s gevlogen die elk ongeveer tien tot twintig minuten duurden. Het rustige scenario leverde geen bijzonderheden op, al bleek wel dat de cabinebemanning meer moeite moest doen contact te maken met de VR-brildragers. Vervolgens werd er een turbulente vlucht uitgevoerd en als laatste een vlucht met een ‘rapid decompression’. Daarbij schudde het vliegtuig flink heen en weer, was er veel lawaai, flikkerden overal lampen, vielen zuurstofmaskers uit het plafond en schreeuwde de bemanning instructies. Opvallend was dat verschillende VR-brildragers zich niet bewust waren van de noodsituatie, omdat ze helemaal opgingen in hun virtuele wereld.

De proefpersonen moesten na afloop van iedere vlucht een uitgebreide gestandaardiseerde vragenlijst invullen. Daarnaast werden er video-opnamen gemaakt om terug te kunnen zien hoe de passagiers reageerden. De resultaten moeten nog uitgewerkt worden, maar het effect dat de onderzoekers vooraf vermoedden namen ze ook waar tijdens de test, namelijk dat het dragen van een VR-bril van invloed is op de communicatie tussen passagiers en bemanning. Daarmee bemoeilijkt het mogelijk een goede service aan boord en is er mogelijk ook een veiligheidsrisico aan verbonden. Bij het ontwikkelen van VR-apps is het belangrijk om hier rekening mee houden, met als uitgangspunt: een VR-bril kan belevingsvol, informatief en comfortabel zijn, maar mag niet koste gaan van de communicatie met de bemanning en de veiligheid aan boord.