SCHIPHOL - De aanslagen van 11 september 2001 hebben de wereld veranderd. Tien jaar later zijn de gevolgen hiervan nog steeds te merken op een luchthaven als Schiphol. De mensen die er dagelijks werken ervaren dit als geen ander. Volgens Evert van Zwol, KLM-piloot en voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers, zijn de procedures voor vertrek en na de landing het meest veranderd na 11 september 2001.

“Vroeger werd je als bemanning niet als potentieel gevaar gezien. Nu is dat wel zo. We moeten grotendeels door dezelfde controles als passagiers. Daar gaat veel tijd in zitten. Vooral als je binnen Europa vliegt, moet je dagelijks meerdere keren door veiligheidspoortjes. Elke keer weer de riem af, de schoenen uit. Dat roept irritatie op, maar de meeste vliegers begrijpen het ook wel.’’

Ook de cockpit is sindsdien extra beveiligd. “Vroeger konden passagiers er tijdens de vlucht wel eens een kijkje nemen, maar dat zit er nu niet meer in'', aldus Van Zwol. “De versterkte deuren zitten op slot en via een camerasysteem kunnen we zien wie er naar binnen wil.’’

Hoewel de aanslagen hard aankwamen in Van Zwol’s beroepsgroep, was volgens hem niet echt sprake van gevoelens van angst. “Piloten zijn vaak rationeel, blijven niet lang malen en richten zich zo snel mogelijk weer op hun vak. Ik denk dat het cabinepersoneel er meer last van heeft gehad.’’

Schijn tegen
Ook het werk van de schoonmakers op Schiphol is na de aanslagen niet meer hetzelfde. “Ze lopen veel meer vertraging op door de controles’’, aldus Michel Lammerts, manager luchtvaart bij schoonmaakbedrijf Asito. ”Iedere werknemer is in principe een verdachte, dat ervaart het personeel ook zo.’’ Schoonmakers hebben volgens hem sowieso de schijn al tegen. “Je hoort vaak: dat heeft de schoonmaker vast meegenomen.’’

Hun pasje moeten ze tegenwoordig zichtbaar dragen. “Vroeger kon je die nog wel eens in je zak laten zitten’’, aldus Lammerts. De tolerantie is volgens hem soms wel eens zoek. “Maar toch is iedereen er redelijk nuchter onder. Het hoort er bij, al went het nooit.’’

Afwijkende bagage
De bagageafhandelaars van Menzies krijgen na de terreuraanslagen extra trainingen, vertelt HR-manager Bill Admiraal. “Elke twee jaar moeten ze een test afleggen over bewustwording van veiligheidsrisico’s.’’ Voor 2001 waren er volgens hem ook cursussen, maar na de aanslagen zijn ze specifiek gericht op het signaleren van afwijkende bagage en hoe ze daar vervolgens mee moeten omgaan. Ze leren bijvoorbeeld grondstoffen voor explosieven te herkennen die op allerlei slinkse manieren worden vervoerd, zoals in schoenen of drinkwater.

De bagageafhandelaars moeten volgens Admiraal vooral slim en rationeel omgaan met hun werk. “We zoeken geen helden.''

(c) ANP