SCHIPHOL - 'Superjumbo', het 'vliegtuig van de 21ste eeuw', het 'vlaggenschip van Airbus' - het zijn enkele van de ronkende bijnamen voor de dubbeldeks Airbus A380, die sinds oktober 2007 in commerciële dienst is. Maar is het ook zo'n supertoestel? Luchtvaartnieuws.nl blikt terug op de ontwikkeling en eerste operationele jaren van het grote vliegtuig.

De bouw van de A380 kende, zoals meestal het geval is in de vliegtuigbouw, een lange aanloop. Al in 1988 smeedde Airbus plannen om een zeer groot vliegtuig te bouwen om daarmee de concurrentie met de Boeing 747 aan te gaan. De werknaam was A3XX. Het duurde nog twaalf jaar voordat de raad van bestuur van Airbus eind 2000 het groene licht gaf voor de bouw van wat voortaan de A380 werd genoemd. De geschatte ontwikkelingskosten werden becijferd op bijna negen miljard euro (maar dit liep uiteindelijk uit naar elf miljard).

Daarna kwam de bouw in een stroomversnelling: op 18 januari in januari 2005 onthulden de leiders van Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië en Spanje - bedrijven uit deze vier landen waren op dat moment de aandeelhouders van Airbus - met veel tromgeroffel de eerste A380, serienummer MSN001, registratie F-WWOW, in Toulouse.

Het leek het begin te worden van een glorieuze opmars van Airbus en zijn superjumbo, maar dat liep anders. De aankondiging in juni 2005 dat de productie een vertraging van zes maanden zou opleveren werd de inleiding op een serie van uitstel en tegenslagen. Medio 2006 kwam Airbus in een heuse crisis terecht toen uitlekte dat Noël Forgeard, de de Franse topman van EADS (het moederbedrijf van Airbus) vlak vóórdat een tweede vertraging van de A380 wereldkundig was gemaakt veel van zijn aandelen had verkocht en daarmee miljoenen verdiende. Kort daarna  zakte het aandeel EADS in. Forgeard ontkende, maar had de schijn tegen en moest aftreden, evenals de Duitse topman van Airbus, Gustav Humbert.

Na een turbulente periode keerde de rust na een jaar weer in de gelederen van EADS en Airbus terug. En de productie van de A380 kwam alsnog op gang. Singapore Airlines kreeg als launching customer in oktober 2007 zijn langverwachte eerste A380. De aflevering van verdere toestellen, ook aan de volgende klanten zoals Emirates, Qantas, Air France en Lufthansa, verliep daarna volgens plan, zij het dat de productienormen wel naar beneden toe waren bijgeschroefd.


Bezoekers van de Farnborough Airshow 2012 kijken naar een demonstratievlucht van de A380. Foto: Airbus

Veel lof
En hoe beviel het toestel? Singapore Airlines kwam twee maanden na de introductie al met een verklaring waaruit bleek dat de A380 nog beter presteerde dan was verwacht. Het brandstofverbruik was twintig procent lager, per passagier, dan dat van de Boeing 747-400. Ook de andere luchtvaartmaatschappijen waren na ontvangst van hun A380’s vol lof over de operationele prestaties. En van de chaos bij aankomst op luchthavens, die door sommige doemdenkers was voorspeld in verband met het grote aantal te verwerken passagiers, kwam niets uit.

Toch ondervond de A380 drie jaar na de introductie serieuze problemen toen op 4 november 2010 een toestel van Qantas met 469 inzittenden kort na vertrek uit Singapore aan een ramp ontsnapte. In een van de vier motoren had een ontploffing plaats, brokstukken raakten romp en vleugels. Het toestel maakte een vlekkeloze noodlanding, maar zowel Qantas als Singapore Airlines hielden hun A380’s daarna aan de grond voor een grondige  inspectie. Het euvel werd snel gevonden: een fout in de constructie van de Rolls-Royce motoren. Maatschappijen die met motoren van Engine Alliance vlogen hadden geen problemen.

Haarscheurtjes
In de nasleep van het Qantas-incident ontdekten monteurs ook haarscheurtjes in de vleugels van enkele A380’s. In dit geval werd de hele wereldwijde vloot van A380’s aan een nauwkeurige inspectie onderworpen. Scheurtjes zijn waar nodig gerepareerd en Airbus zeg dat het probleem inmiddels onder de knie is. Toestellen die nu in aanbouw zijn worden dusdanig aangepast dat de scheurtjes niet meer kunnen voorkomen.

Van de A380 zijn tot nu toe 257 stuks besteld, waarvan tachtig zijn afgeleverd aan acht maatschappijen. Het gaat achtereenvolgens om Singapore Airlines, Emirates, Qantas, Air France, Lufthansa, Korean Air, China Southern Airlines en Malaysia Airlines.

Van onze redactie

Emirates strijkt voor het eerst met superjumbo neer op Schiphol (video)