Het kabinet heeft vrijdag besloten dat Schiphol vanaf november 2023 (bij de start van het winterseizoen) nog maar 440.000 vliegbewegingen per jaar mag verwerken. Dat is een krimp van 12 procent ten opzichte van het huidige maximum van 500.000 vliegbewegingen. Met het besluit zegt het kabinet de leefbaarheid voor omwonenden van de luchthaven te willen verbeteren. BARIN-voorzitter Marnix Fruitema noemde het al een “een enorme klap” voor de luchtvaartsector.

Lees hieronder de hele verklaring van KLM, waarin de luchtvaartmaatschappij uitgebreid ingaat op het besluit van het kabinet en de gevolgen daarvan:

Het besluit van de Nederlandse overheid om Schiphol te laten krimpen is dramatisch voor KLM en voor de bereikbaarheid van Nederland, terwijl de gewenste impact op klimaat en leefbaarheid niet wordt behaald. Het staat op drie punten haaks op het regeerakkoord: het behoud van de sterke hubfunctie voor de Nederlandse economie, een stabiel en voorspelbaar ondernemingsklimaat en leefbaarheid en klimaat.

KLM investeert miljarden in een duurzamere vloot, conform afspraken met de overheid. Dit zijn investeringen voor de lange termijn. Hierbij moeten wij kunnen vertrouwen op stabiel beleid. Het perspectief dat werd geboden, was 540.000 vliegbewegingen. Teruggaan naar 440.000, komt neer op 20% reductie. Deze krimp wordt afgedwongen zonder aankondiging vooraf en zonder goede onderbouwing. Afgezien van de aankondiging vandaag heeft KLM hiervan nog niets op papier of uitgewerkt te zien. Dat wachten we af. Ondertussen zal KLM zich beraden op mogelijke stappen.

Het netwerk van KLM verbindt Nederland met vrijwel alle belangrijke economische regio’s in de wereld. Dit is van belang, omdat Nederland een internationaal handelsland is en omdat bereikbaarheid een beslissingsfactor is van internationale bedrijven die zich in Europa vestigen. Dat is de reden dat de overheid in het regeerakkoord het belang van een sterke hubfunctie benoemt en eerder heeft besloten KLM te steunen met leningen tijdens corona, gezien het belang van het KLM-netwerk voor de Nederlandse economie. Een dergelijke forse reductie van het aantal vliegbewegingen ondermijnt die hubfunctie.

De wereldwijde vraag naar mobiliteit blijft en ontwikkelt zich door. Men wil blijven vliegen naar gebieden die met de auto of trein niet (vlot genoeg) bereikbaar zijn. Als KLM minder moet gaan vliegen, dan kiezen reizigers via andere (inefficiëntere) routes dezelfde bestemming. De milieu-impact blijft gelijk. KLM vindt dat de overheid zich hard moet maken voor maatregelen tot verduurzaming die wel effect hebben, zoals het stimuleren van de productie van Sustainable Aviation Fuel (SAF) en het realiseren van de Single European Sky, die 10% CO2-reductie zou betekenen.

In het regeerakkoord staat daarnaast dat het kabinet “een stabiel en voorspelbaar ondernemingsklimaat" wil bieden en streeft naar “het verminderen van negatieve effecten van luchtvaart voor mens, milieu en natuur." Krimp van Schiphol zal het tegenovergestelde effect hebben. Internationale bedrijven keren Nederland de rug toe. Vervoersstromen verplaatsen zich, met dezelfde of hogere CO2-uitstoot als gevolg. Bovendien wordt de Nederlandse stikstofproblematiek hier niet mee opgelost, omdat de luchtvaart verantwoordelijk is voor slechts 1 procent van de stikstofdepositie.

Het besluit betekent ook dat er wordt teruggekeerd naar het oude stelsel om het geluid te meten. Dit oude systeem gaat uit van handhavingspunten met daaraan een totale geluidslimiet. Zodra deze is bereikt, moet de luchtvaartmaatschappij een andere baan gebruiken, wat erop neerkomt dat je boven een gebied moet gaan vliegen waar meer mensen er last van hebben. De start- en landingsbanen met meer omwonenden (de Buitenveldert- en Zwanenburgbaan) zullen dan vaker ingezet worden om binnen de grenswaarden te blijven. Met minder vliegbewegingen worden toch meer bewoners in de nabijheid van Schiphol belast. Dit is natuurlijk totaal onlogisch.

Het KLM-netwerk valt of staat met het aantal bestemmingen en frequenties dat we kunnen uitvoeren. KLM en partners bieden via een hub-systeem namelijk logische verbindingen tussen bestemmingen aan via Schiphol. Elke vlucht die wordt geschrapt, heeft gevolgen voor de aanvoer van passagiers op aansluitende vluchten. Oftewel: met minder vluchten kunnen ook minder logische verbindingen worden aangeboden. Hierdoor kunnen vluchten minder goed gevuld worden en wordt de operatie minder rendabel. Het aanbod in frequenties en het aantal (veelal kleinere) bestemmingen zal afnemen. Krimp raakt KLM dus onevenredig hard en tast de hubfunctie aan.

Als KLM slots moet inleveren, dan zal zij van haar kleinste toestellen afstand moeten doen om zich vervolgens met haar grotere toestellen in een lagere frequentie meer op ‘dikkere’ Europese vervoersstromen te richten. Andere bestemmingen verdwijnen dan uit het aanbod. Aan de fijnmazigheid van het netwerk, dat op dit moment zo’n 170 bestemmingen telt, komt dan een einde. Dit effect treedt snel op.