Om te beginnen een dienstmededeling: dit is voor Luchtvaartnieuws.nl mijn laatste column. Maar we zullen elkaar blijven tegenkomen, vrij vertaald naar Anouchka van Miltenburg bij haar aftreden als Tweede Kamer-voorzitter. Als aviation watcher zal ik op een ander platform het luchtvaartnieuws en de hoofdrolspelers in die sector kritisch, soms wellicht kritischer, blijven volgen, ook Air France KLM-topman Alexandre de Juniac, de nieuwe staatssecretaris van luchtvaartzaken, Sharon Dijksma en niet te vergeten Schiphol-president Jos Nijhuis, wiens herhaalde en mislukte pogingen om mij monddood te maken daarmee op voorhand kansloos zijn. Dus, nog maar niet te vroeg juichen. Mijn fans èn critici wil ik oprecht bedanken voor hun instemmende en afkeurende reacties! Ik wens een ieder fijne feestdagen en een goed, gezond 2016. Keep rolling!
Hier dan de laatste column op Luchtvaartnieuws.nl, waar ik als columnist altijd de ruimte en vrijheid heb gekregen. Al werd het uitgever/hoofdredacteur Rob Somsen aan de commerciële kant van zijn mediabedrijf soms niet gemakkelijk gemaakt met zo’n enfant terrible.
De afgelopen dagen deden zich op twee fronten opmerkelijke zaken voor, om te beginnen het schadelijk effect van de aanslagen in Parijs die Air France (KLM) ruim 50 miljoen euro aan gederfde in komsten hebben gekost. Was dat misschien alvast een voorschotje op een nieuwe winstwaarschuwing of een tegenvallend resultaat? Was het de echte schade wel?
Uiteindelijk bestaat over de schade van de recente pilotenstaking nu ook een groeiende twijfel. Ruim 500 miljoen euro zou die actie hebben gekost. Was dat niet wat aan de hoge kant, wellicht om latere verliezen te verzachten en de leiding in het zadel te houden? En die mening wordt nog versterkt nu Lufthansa recent bekend maakte dat de stakingen bij die maatschappij gedurende twee (!) jaar nog net geen 500 miljoen euro hebben gekost. Zoek de verschillen…
Ik mag natuurlijk niet zeggen en schrijven of Air France KLM misschien geluk had bij een ongeluk. En met name daarvan kon profiteren om het ontbreken van visie en strategie bij die maatschappij te maskeren. Maar toch… Zo overtuigend en met grandeur wordt er niet geopereerd vanuit met name die holding in Parijs, die twee gerespecteerde maatschappijen, Air France èn KLM in een politieke wurggreep houdt. Op het KLM-hoofdkantoor in Amstelveen bestaat daarover achter de schermen groeiende weerzin.
Toch kwam vrijwel tegelijkertijd met de in Parijs opgeworpen 50 miljoen euro als terreurschade het positieve nieuws vanuit het KLM-hoofdkantoor: vijf nieuwe bestemmingen in Europa. Onmiskenbaar een opsteker voor iedereen die denkt dat KLM de 100 jaar niet haalt. Het gaat om Valencia (Spanje), Genua (Italië), Dresden (Duitsland), Southampton (Engeland) en Inverness (Schotland). Het aantal Europese bestemmingen vanuit Amsterdam komt daarmee op 76. De uitbreiding betekent 5 procent ofwel 700.000 extra stoelen. Weliswaar secundaire bestemmingen, deels voor KLM CityHopper, maar toch… geen krimp! Punt voor KLM-topman Pieter Elbers, wiens niet aflatende enthousiasme en motivatie, aanstekelijk werkt. Verder zal een nog onbekende intercontinentale bestemming worden toegevoegd aan het KLM netwerk.
"Aanval KLM…" kopte het Parool. Een aanval op de oprukkende prijsvechters, zoals Easyjet, Ryanair, Wizzair en Norwegian? Zou dochtermaatschappij Transavia dat dan niet moeten doen, vraag ik me af. En ook: heeft KLM dan die vliegtuigen zomaar over? Is die extra capaciteit dan beschikbaar? Nou ja, alles is te koop, denk ik dan maar. KLM kondigt groei aan en dat is een felicitatie waard. Op naar het eeuwfeest…
Dan tot slot bizar, bijna lachwekkend nieuws. De politiek heeft ontdekt dat een Single European Sky (SES), één Europees luchtruim grote voordelen biedt voor passagiers (kortere reistijden), milieu (minder vuiluitstoot) en voor de luchtvaartsector (miljarden lagere (brandstof)kosten).
Nu wordt al decennia lang met name in de Europese politiek gevochten - zonder enig resultaat - voor één Europees luchtruim. President-directeur Paul Riemens van de Luchtverkeersleiding Nederland zei het herhaaldelijk op binnen- en buitenlandse podia: "We zijn tot nu toe met SES nog geen millimeter opgeschoten." En vice-president Peter Hartman van Air France-KLM drukte het beeldend uit: "Europa wordt geschetst als een hechte eenheid (?), maar een meter boven het maaiveld is het één grote lappendeken."
CDA-Tweede Kamerlid Martijn van Helvert en D66-collega Wassila Hachchi hebben nu het licht gezien. Zij willen ten strijde trekken in Europa om dat ene luchtruim te realiseren. Wat een zelfoverschatting! "Wij zien in Nederland het voordeel wel in van één Europees luchtruim, maar dat is niet in alle landen het geval", luidde de ervaring van Martijn van Helvert, opgetekend in het Haarlems Dagblad.
Toch kan voor het ontbreken van een gezamenlijk EU-luchtruim uitsluitende de politiek, de nationale politiek, als schuldige worden aangewezen. In al die voor kosten en milieuvervuiling verantwoordelijke EU-landen wordt op de ministeries instemmend geknipt bij het opsommen van de voordelen. Maar binnenskamers geldt overal de nationale soevereiniteit als prioriteit, waaraan dus geen millimeter valt te tornen.
"Juist vanuit de volksvertegenwoordigingen kan de druk opgevoerd worden om een doorbraak te bewerkstelligen. Daar zien we een taak voor ons als rapporteurs", orakelt Martijn van Helvert over de voorgenomen missie. Wie het gelooft mag het zeggen. Maar goed. Positief afsluiten dan maar: er gebeurt tenminste weer iets om met één luchtruim de luchtvaartmaatschappijen naar schatting in totaal ruim vijf miljard euro per jaar te kunnen laten besparen.
Arnold Burlage
[email protected]
Ontvang een jaar lang 30% korting op het beste van Luchtvaartnieuws en Zakenreisnieuws. Krijg onbeperkt toegang tot al het nieuws en de bijbehorende Apps. Ontvang tevens 12 maanden het Luchtvaartnieuws Magazine in de mail of op de mat.