Wie kreeg het terechte verwijt geen oor te hebben voor studenten en de maatschappelijke ontwikkelingen? Precies, dat was Louise Gunning (63), volgens de Volkskrant behorend tot de vijf invloedrijkste vrouwen van ons land. Zij speelde een tenenkrommende rol met de verkeerde toon die zij aansloeg tegen de bezetters van het Maagdenhuis.

Uitgerekend deze dame is aangewezen om binnenkort president commissaris van Schiphol te worden. Voor de luchtvaartsector geldt: 'zandzakken voor de deur.'

Columnist Bas Heijne schreef in NRC Handelsblad ook waarschuwende woorden. "Ongetwijfeld geldt zij in haar eigen wereld als intelligente vrouw en een manager van formaat. Maar door al dat besturen blijkt het bewustzijn ernstig vernauwd. Juist tegenover de studenten voor wie ze het zou moeten doen, gedraagt ze zich als een gepikeerde gouvernante". Zijn conclusie: "De groeiende revolte tegen die houding lijkt me niet alleen onvermijdelijk, maar vooral noodzakelijk."´

Louise Gunning is de gedoodverfde opvolgster van Tony Ruys, ooit vanwege tegenvallende prestaties met zachte drang weggestuurd als bestuursvoorzitter van Heineken. De man viel daar alleen op door zijn glas wijn in de hand in plaats van een glas koel en helder Heineken. Hij herbenoemde haastig de Schiphol-president voor een nieuwe termijn toen een echte luchtvaartexpert diens stoel dreigde te zullen bezetten.

Tony Ruys bleef bereidwillig een jaar langer aan om zijn te laat gevonden onervaren opvolgster, Louise Gunning, in te werken. Commissaris Herman Hazewinkel had als president-commissaris de beste papieren, maar als lid van een commissie die het conflict met KLM moest beslechten, zou hij wel eens op Schiphol op onwelgevallige conclusies zijn gestuit.

Krijgt de luchtvaart de bestuurders die het verdient? Of is het in het geval van Schiphol domme pech? En waarom laten dan de aandeelhouders - Staat, Stad Amsterdam en Stad Rotterdam - dit zover komen? Trouwens, niet alleen de Raad van Commissarissen van Schiphol krijgt terecht het verwijt van ondeskundigheid en volstrekte onervarenheid in de nationale en internationale luchtvaartwereld. Ook de RVC van KLM is rond de affaire met Camiel Eurlings vaak passiviteit, onzichtbaarheid en uiteindelijk ondoordacht en ondoorzichtig optreden verweten.

Voor veel andere bedrijfssectoren geldt evenzeer dezelfde kritiek op het functioneren van de Raad van Commissarissen met een controlerende taak, gericht op de continuïteit van de onderneming. Zijn het sigaren rokende en goede wijn drinkende colleges met een periodiek gezellig samenzijn? Of wordt ook nog geregeld corrigerend opgetreden? Enige deskundigheid in de sector zou dan geen overbodige luxe zijn.

Ook de president-directeuren van KLM en Schiphol hebben nog maar een paar jaar ervaring in de luchtvaartbranche. Hoewel er een gemeenschappelijk visie is, wordt de strategie van Schiphol niet aangepast aan de huidige en sterk veranderde omstandigheden. Zo wil Schiphol plannen doorzetten om een enkele honderden miljoenen verslindende luchthaven bij Lelystad aan te leggen, die de komende 14 jaar verlieslatend is op basis van verouderde uitgangspunten.

Waar zijn de 'bevriende commissarissen', die eerder bevriende beschermheren dan toezichthouders lijken te zijn? Even terug naar de overname van KLM door Air France: was dat ook toen al niet het geval met de eigenzinnige en doorgaans bij vragen chagrijnige Floris Maljers? Tijd voor onderzoek met terugwerkende kracht. En wat was hun beloning voor de uitlevering van de Koninklijke?

Maar goed, terug naar de actualiteit: Schiphol krijgt dus nu een beschermvrouw, zij het zonder voldoende ervaring en niet van onbesproken gedrag. Als zij net zo goed luistert naar de luchtvaartsector als naar haar studenten op de Universiteit van Amsterdam, dan ziet het er belazerd uit. Dan is het misschien wel verstandig om Lelystad zo snel mogelijk aan te leggen. Een luchthaven als Schiphol is dan al gauw niet meer nodig.

Arnold Burlage
[email protected]