De afgelopen tijd kwam dit beeld naar boven dwarrelen, het is misschien wel begonnen met de demonstratie tegen de verkiezingsuitslag, ofwel de demonstratie tegen de democratie. Immers, democratie is mooi ,maar het moet natuurlijk wel uitkomen. Progressieve partijprogramma’s gaan over democratie en inclusiviteit, iedereen hoort erbij. In de aanloop naar de verkiezingen worden andere partijen en hun kiezers echter vooraf alvast genadeloos uitgesloten.

Na de verkiezingen gaf de heer Timmermans aan dat het verlies niet aan hem, maar aan de VVD-kiezers lag. Mevrouw Yeşilgöz stond in de aanloop naar de verkiezingen nog ‘aan jouw kant’, maar twee dagen na de uitslag toch weer niet, terwijl al bekend was dat de meerderheid van haar kiezers, net als die van de NSC en BBB trouwens, juist een coalitie willen met de winnaar. Democratie was na twee dagen ondergeschikt geworden aan het partijbelang, dus toch niet zo ‘aan jouw kant’ en ook niet zo inclusief.

Helaas staat in onze Grondwet vrijwel niets over het formatieproces. In 2011 is weliswaar besloten de kabinetsformatie democratischer te maken door de informateur door de Kamer zelf te laten benoemen, maar toch blijft het nog een bijzonder ondemocratisch proces waar het partijbelang zowel vóór (het zogenaamde uitsluiten) als ná de verkiezingsuitslag tijdens de formatie alsnog boven het democratische belang kan komen te staan. Ondanks een kraakheldere uitslag kunnen fracties tijdens de formatie min of meer kiezen, uitsluiten of voorwaarden stellen; zij hebben de mogelijkheid de spelregels te kunnen wijzigen tijdens het spel.

Democratie is goed, maar ook hier moet het uitkomen. Na de verkiezingen valt nauwelijks te voorspellen wat de samenstelling van het te vormen kabinet zal zijn. Best vreemd in een land dat democratie uitgebreid in de Grondwet heeft verankerd. Het zou veel democratischer zijn als bijvoorbeeld de twee van de drie grootsten verplicht deel moeten uitmaken van de nieuwe coalitie. Nederland behoort samen met België tot de landen met de traagste kabinetsformaties in Europa.

Deze bewegingsvrijheid is een doorn in het oog voor de kiezers. Zij hebben immers een duidelijke keuze gemaakt, een ander beleid ten aanzien van de woningmarkt, stikstof, migratie, veiligheid, zorg en infrastructuur. Het is te hopen dat Kamerleden zich de nieuwe werkelijkheid realiseren, waarbij zij recht dienen te doen aan de verkiezingsuitslag.

Ten aanzien van het krimpdossier Rutte IV heeft de Europese Unie zich inmiddels uitgesproken over de illegitimiteit van de experimenteerregeling en accepteren Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen de krimp niet.  De nieuwe werkelijkheid is nu dat ook de kiezer zich heeft gekeerd tegen het dossier in de huidige vorm.

De voorgestane krimp zou overigens nooit door de EU wetgeving gekomen zijn, en zo dit wel zo geweest zou zijn, hadden luchtvaartmaatschappijen gewoonweg grotere toestellen per slot ingezet. Het is veel beter om samen met de sector geluids- en duurzaamheidseisen op te leggen aan de gebruikers. Hiermee wordt écht recht gedaan aan de belangen van de omwonenden en ook aan de waarden van onze democratie.