Vorige week ging het mis in San Francisco. Een Boeing 777 van Asiana viel tijdens de nadering uit de lucht en raakte daarbij de granietblokken van de zeewering vlak voor de landingsbaan. Hierbij werden landingsgestel, motoren en de staart van het vliegtuig afgerukt. Romp en vleugels maakten met grote snelheid een pirouette en kwamen in het gras naast de baan tot stilstand. Inmiddels weten we dat er bij dit ongeluk drie van de 307 inzittenden zijn omgekomen. Dat is op zich al een wonder en een eerbetoon aan de sterkte van de contructie van de Boeing 777.

Naast het feit dat ik als luchtvaartstukjesschrijver en verkeersvlieger natuurlijk direct opschrik bij een dergelijk ongeluk, komt juist deze ramp voor mij persoonlijk erg dichtbij. Ik vlieg bij een andere maatschappij, maar verder is deze vlucht precies het soort werk dat ik doe. Als Boeing 777 instructeur en examinator vlieg ik regelmatig samen met een nieuwe of omgeschoolde captain voor zijn eerste uren en landingen naar vliegvelden zoals San Francisco.

Het feit dat de captain nog maar een paar uur op dit type heeft gevlogen en nog nooit een B777 op San Francisco heeft geland, klinkt u misschien vreemd in de oren, maar dat is het niet. Dagelijks landen er over de hele wereld volbeladen verkeersvliegtuigen, die bestuurd worden door piloten die op dat moment voor het eerst in een voor hen nieuwe cockpit zitten. Natuurlijk zit hij of zij dan altijd naast een instructeur die wel de nodige ervaring op het toestel heeft. De echte opleiding voor het nieuwe vliegtuig is lang daarvoor afgesloten met alle vereiste examens op de vliegsimulator.

Grote vraag blijft natuurlijk: waarom is het zo verschrikkelijk mis gegaan? Dankzij de perspresentaties van de Amerikaanse onderzoeksraad voor transportveiligheid NTSB, die de crash onderzoekt, weten we nu eigenlijk al precies wat er gebeurd is. De voorzitter van de NTSB, Deborah Hersman, heeft er sinds haar aantreden persoonlijk voor gezorgd dat de feitelijke onderzoeksgegevens, voorzover bekend, zo snel en zo duidelijk mogelijk aan het grote publiek bekendgemaakt worden.

De afgelopen week heeft mevrouw Hersman vijf dagen achter elkaar op heldere en rustige wijze alle op dat moment bekende feiten van het ongeluk gepresenteerd. Na iedere presentatie van ruim een half uur, was er voldoende tijd voor het stellen van vragen, die allemaal beantwoord werden. Het zijn indrukwekkende bijeenkomsten, die via YouTube nog steeds voor iedereen te zien zijn. Belangrijkste doel van deze presentaties is het voorkomen van niet ter zake doende en onzinnige speculaties. Dat lukt voorlopig heel aardig.

Dankzij Deborah en haar team is het feitelijke plaatje op dit moment al vrijwel compleet. Tot vijfendertig seconden voor de crash is alles min of meer normaal. Dan passeert het vliegtuig een hoogte van 150 meter. De snelheid begint terug te lopen en het vliegtuig daalt sneller dan nodig is. Bovendien zit het vliegtuig niet meer recht voor de baan. Zeventien seconden later vliegt de grote Boeing veel te laag. De daalsnelheid neemt nu weliswaar af, maar er wordt geen gas gegeven en de voorwaartse snelheid loopt snel terug naar 190 kilometer per uur, ver onder de normale naderingssnelheid van 253 kilometer per uur. Met deze extreem lage snelheid kan het vliegtuig niet meer blijven vliegen en hoewel de vliegers een paar seconden voor de klap nog proberen een doorstart te maken, zakt het vliegtuig door en slaan de wielen tegen de zeewering.

De vraag waarover de NTSB zich het komende jaar gaat buigen is duidelijk: 'Wat is er in de cockpit precies gebeurd? Hoe hebben de vliegers de nadering gevlogen, welke electronische hulpmiddelen hebben ze al dan niet gebruikt en waarom hebben ze een onstabiele nadering niet eerder afgebroken?' Dat alle feiten bekend zijn wil nog niet zeggen dat we nu ook al kunnen begrijpen waarom alles gegaan is zoals het gegaan is. Het is belangrijk dat we juist dat precies te weten komen. Alleen dan kunnen we er van leren en zorgen dat dit ongeluk nooit meer gebeurt.

Tot die tijd mogen we met zijn allen best flink speculeren. Maar dan liefst alleen met de feiten die op dit moment bekend zijn!

Jan Cocheret
[email protected]