Afgelopen zaterdag was ik een van de dertig sprekers op de zevende Aviation Knowledge and Career day in de Hogeschool van Amsterdam. De dag was uitstekend georganiseerd en gaf een breed beeld van waar de luchtvaart op dit moment staat. Mijn eigen presentatie ging over de Human Factors en Cockpit Resource Management en dan speciaal over hoe lastig het is om de theorie over te brengen naar de praktijk in de cockpit.

Iedereen weet zo langzamerhand wel dat je goed moet communiceren. Dat je het direct moet vertellen als je iets niet begrijpt of als er iets niet goed gaat. Toch zijn er veel situaties waarin dit niet gebeurt. We zijn allemaal mensen en als het even kan, wil bijna iedereen een conflict voorkomen. Neem de volgende situatie: Je zit met een paar goeie vrienden in een restaurant te eten en jullie bestellen allemaal dezelfde biefstuk. Terwijl iedereen lekker zit te eten, proef jij dat jouw steak niet zo heel erg lekker smaakt. Je hebt zelfs het vermoeden dat hij bedorven is. Wat doe je?

Misschien check je eerst met je omgeving of het alleen bij jou niet zo lekker is. Als dat inderdaad het geval is, vertel je de ober op een vriendelijke manier wat er aan de hand is. In een beetje restaurant krijg je dan een nieuw stukje vlees en daarmee is de kous af. Onderzoek en communicatie is geslaagd. Je hebt een goeie beslissing genomen.

Een week later word je vlak voor een mogelijke promotie, samen met je partner uitgenodigd voor een kerstdiner bij die heel belangrijke baas van je. De tafel is prachtig gedekt en de vrouw des huizes laat weten dat ze de hele dag in de keuken heeft gestaan. Als je het eerste hapje van de ossenhaas in je mond stopt, proef je het al. Het lijkt wel of het bedorven is. Je tafelgenoten zitten lekker te smikkelen en je probeert voorzichtig nog een klein hapje. Het is echt niet te eten.

Dan vraagt je baas: "En? Smaakt het een beetje? Jaja, ik heb mijn vrouw niet voor niets uitgekozen. Koken is haar lust en haar leven!"
Zou het misschien kunnen, dat je deze keer vriendelijk knikt en zegt: "Ja, het is echt heel erg lekker...." Om daarna professioneel en slechts licht kokhalzend, keurig je bordje leeg te eten?

De situatie en de andere medespelers bepalen hoe we ons gedragen. Er zijn genoeg omstandigheden waarbij het niet loopt zoals het zou moeten. In iedere werksituatie realiseren we ons vaak direct dat we ergens wat van zouden moeten zeggen. Maar hoe goed iedereen in de luchtvaart ook getraind is, we blijven mensen met menselijke eigenschappen, die het ons soms heel lastig maken om altijd te zeggen wat we echt zouden willen of zelfs zouden moeten zeggen. Zelfs in de cockpit.

Jan Cocheret
[email protected]