Wat is dan die overloop precies? De overloop zijn vluchten, nu nog op Schiphol, waarvan wordt aangenomen dat ze geen bijdrage hebben aan de “netwerkkwaliteit”. Netwerkkwaliteit is omschreven als het aantal vluchten van de SkyTeam alliantie. KLM maakt daar onderdeel van uit.

De capaciteit die op Lelystad beschikbaar komt is exclusief voor deze “niet-netwerkvluchten”, ook wel omschreven als vakantievluchten. De vrijgekomen capaciteit op Schiphol, door het uitplaatsen van de vakantievluchten naar de polder, mag alleen worden ingevuld door intercontinentale vluchten. Deze actieve sturing ten gunste van SkyTeam kan niet aan de markt worden overgelaten. Wettelijk afdwingen is nodig. Daarvoor heeft de minister een zo gehete Verkeerverdelingsregel opgesteld.

De kern van dit beleid is dat Schiphol actief wordt vrijgehouden voor de selectieve groei van alleen het zakelijke transfervervoer. Dat moet worden beschermd en daarvoor moet alles wijken. Het is een oud adagium. Erkenning van het belang van het bestemmingsverkeer is niet aan de orde.

De meerderheid van de kamer, inclusief de coalitie partijen CDA, D66 en Christen Unie blijft erin geloven en heeft zich nu verder ingegraven.  Alleen de ontwikkeling van Lelystad als een volledige Schipholoverloop is toegestaan. Is dit niet mogelijk?  Dan gaat Lelystad niet open.

Probleem voor minister Van Nieuwenhuizen is dat de benodigde wettelijke afdwinging om dit mogelijk te maken, het laat afweten. Om de gewenste verdelingsregel van toepassing te krijgen moet deze door de EU worden goedgekeurd. En daar gaat het fout.

Het eerste concept voor een verkeerverdelingsregel is door de EU afgekeurd. Het ingediende aangepaste concept haalde het ook niet. Gesneuveld op het bureau van de EU-juristen. Wat is het probleem? Een van de gevolgen van de gewenste verdelingsregel is dat de nieuw ontwikkelde luchthavencapaciteit op Lelystad Airport wordt afgegrendeld van de markt.

Lelystad is alleen beschikbaar voor specifieke vluchten die nu worden uitgevoerd vanaf Schiphol. Dat is in conflict met de vrije interne markt van de EU. Meer specifiek haar belangrijke pijler van eerlijke concurrentie. De EU vindt - geheel terecht - dat “nieuwkomers” ook vrije markttoegang moeten hebben voor Lelystad.

Ik zie weinig heil in het vasthouden aan de 100 procent koppeling. Het maar blijven bestoken van Brussel daarover gaat het niet oplossen. Er zijn twee mogelijkheden: of (i) de kamer accepteert de toegevoegde waarde van een luchthaven Lelystad als een zelfstandige luchthaven waardoor er ook toegang is voor nieuwkomers, of (ii) de oplossing moet komen uit de huidige capaciteit op Schiphol.  Het huidige denken over de ontwikkeling van Schiphol zal dan wel moeten worden losgelaten. 

Jochem Croon
Luchtvaartjurist en specialist voor de luchtvaartsector
[email protected]

Jochem Croon is onafhankelijk luchtvaartjurist en adviseur voor de luchtvaart. De columns schrijft hij zonder last en op eigen titel. Onder zijn cliënten bevinden zich zowel traditionele maatschappijen als leisure en low cost maatschappijen.

Deze column verscheen eerder in Luchtvaartnieuws Magazine. Lees iedere maand zijn nieuwste column in het magazine. Word hier abonnee.