Het is onmogelijk de beslommeringen rond een luchthaven toe te schrijven aan een enkele gemeente. De luchthaven Groningen Airport Eelde bijvoorbeeld is topografisch gezien onderdeel van de gemeente Tynaarlo. Maar het vliegveld heeft impact op meer dan alleen die gemeente in het noorden van Drenthe. Om toch een idee te geven van wat er landelijk speelt: een vogelvlucht langs de vijf regionale luchthavens van Nederland. Met de standpunten van de drie grootste partijen in de meest nabij gelegen stad.

Lelystad
Vroeg of laat gaat het vernieuwde Lelystad Airport open, maar komen er ook nachtvluchten? De grootste fractie, de InwonersPartij (6 zetels), is kritisch: "Wij willen geen nachtvluchten en hebben dat al vanaf 2006 bedongen als één van de randvoorwaarden voor uitbreiding van het vliegveld.” De partij noemt de ontwikkeling van het vliegveld wel ‘van groot belang’ en belangrijk voor de werkgelegenheid en het toerisme.

De VVD (5 zetels) houdt zich liever op de vlakte: “Het vliegveld is nog niet eens geopend voor starts en landingen van passagiersvliegtuigen overdag, dus is een vraag over eventuele starts en landingen ’s nachts nu volstrekt niet aan de orde.” De PvdA (5 zetels) hoopt dat Lelystad Airport snel open gaat, maar wil geen nachtvluchten. “Wij hanteren al vijftien jaar lang vier voorwaarden voor de vliegveldontwikkeling. En ‘geen nachtvluchten’ is een van die voorwaarden.”

Groningen
De gemeente Groningen heeft een belang van 26 procent in Groningen Airport Eelde, maar wil in 2018 van dat belang af. De gemeenteraad zegde eind 2017 voor de laatste keer toe het vliegveld met zes miljoen euro te willen steunen. Inwoners van de stad gaan in verband met de gemeentelijke herindeling niet op 21 maart, maar pas op 21 november 2018 naar de stembus. Verkiezingsprogramma’s zijn er daarom nog niet.

D66 is de grootste partij in de gemeente (9 zetels). De middenpartij stelde zich de afgelopen jaren op het standpunt dat niet alleen de huidige aandeelhouders zouden moeten investeren, maar heel Noord-Nederland. De lokale SP (6 zetels) was tegen de investering van 6 miljoen in het al jaren verlieslatende vliegveld. De partij omschreef de injectie als ‘een noodlanding die voorkomen kon worden’. De PvdA (6 zetels) ging akkoord met de ‘donatie’, maar wil dat de stad zich op belangrijker zaken gaat richten. “We hebben meer te doen, zoals werk, zorg en duurzaamheid.”

Eindhoven
De tweede luchthaven van Nederland, Eindhoven Airport, maakt deel uit van de Schiphol Group. De gemeente Eindhoven heeft met een belang van bijna 25 procent wel een vinger in de pap. De PvdA (8 zetels) pleit voor verdere groei vanaf 2020 ‘mits er in de omgeving draagvlak is’. De partij is voorstander van ‘kwalitatieve groei’: zakelijke vluchten hebben de voorkeur boven vakantievluchten. Nachtvluchten moeten worden teruggedrongen. Volgens D66 (7 zetels) kan Eindhoven Airport ruimte krijgen om te groeien als bewoners in de regiogemeenten voldoende betrokken worden, bijvoorbeeld bij het meedenken over vliegroutes. De partij noemt Eindhoven Airport ‘van nationaal belang’. Overlast moet worden tegengegaan, maar kan niet worden voorkomen, stellen de democraten.

De VVD (6 zetels) wil dat de groei van Eindhoven Airport niet beperkt wordt. “De airport heeft een belangrijk economisch belang en is bepalend voor de verdere economische groei van onze regio: zonder goede voorzieningen en internationale bereikbaarheid verslechtert ons vestigingsklimaat.” Er is wel een kanttekening: “Naast groei zijn voor ons leefbaarheid en ecologie belangrijk.”

Rotterdam
In de stad Rotterdam heeft Leefbaar met afstand de grootste fractie (13 zetels). De partij zoekt naar eigen zeggen naar een goede balans tussen ‘het woongenot van omwoners’ en de ‘aantrekkelijke voordelen van uitbreiding van het vliegveld’. Omdat uitbreiding binnen de huidige geluidscontouren volgens Leefbaar niet reëel is, zegt de partij ‘pas op de plaats’ te maken.
De PvdA wil graag dat de positie van omwonenden wordt versterkt. Ook moet het samenspel van de diverse belanghebbenden, inclusief de luchthaven zelf, beter worden georganiseerd. Er is volgens de sociaaldemocraten een ‘bemiddelaar met adequate’ bevoegdheden nodig. Bovendien pleit de partij voor meer onderzoek naar de economische betekenis van Rotterdam The Hague Airport. D66 (5 zetels) kiest voor een luchthaven met een expliciet zakelijk profiel en enkel bestemmingen naar grote Europese steden. “Er moeten samen met omwonenden afspraken worden gemaakt over verdere ontwikkeling van Rotterdam-The Hague Airport binnen de huidige geluidsruimte en luchtnormen.” De SP (ook 5 zetels) is tegen verdere uitbreiding en wil minder nachtvluchten.

Maastricht
Het CDA is momenteel de grootste partij in Maastricht (7 zetels). De christendemocraten zijn al jaren voorstander van investeringen in Maastricht Aachen Airport (MAA), dat eigendom van de provincie Limburg is. “Een vliegveld met industrieel bedrijventerrein biedt goede kansen voor groei van de gehele regio. Het brengt werkgelegenheid, een aantrekkelijk vestigingsmilieu, kwaliteit van leven en het stimuleert ondernemerschap”, aldus het CDA. De Senioren Partij Maastricht (6 zetels) wil niet dat het aantal vrachtvluchten op de Limburgse luchthaven toeneemt. De partij meent dat het vliegverkeer binnen een straal van honderd kilometer om Maastricht ‘voldoende alternatieven’ heeft. D66 (5 zetels) erkent het grote belang van de luchthaven voor de werkgelegenheid en acht “een lijndienst naar een grote internationale luchthaven van belang voor de internationale (zaken)reiziger”. De partij is echter tegen het subsidiëren van vakantie- en lowcostvluchten. De SP, die na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 groeide van twee naar vijf zetels, ziet voor MAA alleen een toekomst weggelegd als volledige vrachtluchthaven.

Dit artikel verscheen eerder in maandblad Luchtvaartnieuws Magazine. Neem hier een abonnement.