DECIMOMANNU - F-16-vlieger Geert-Jan stapt met "gezonde spanning" in zijn kist. "Als er hier iets gebeurt, sta je niet bij Jan de Boer in de achtertuin", zegt de piloot van vliegbasis Volkel vlak voor zijn vierde vlucht boven Libië. Voor de acht vliegers en negentig ondersteunende collega's van het Nederlandse F-16-detachement op Sardinië is het allerminst zomervakantie.

Vanaf het militaire vliegveld Decimomannu op het Italiaanse vakantie-eiland gaan sinds eind maart vrijwel dagelijks vier Nederlandse gevechtsvliegtuigen de lucht in om mee te doen aan de NAVO-operatie Unified Protector.

De eenheid, die vier weken geleden de ploeg uit Leeuwarden afloste voor een nieuwe periode van drie maanden, draait volgens commandant en vlieger André Steur als een geoliede machine. Iedereen vervult zijn eigen rol, de lijntjes zijn kort. Voordat de piloten de lucht in gaan, krijgen ze de meest actuele informatie over wat er speelt. "Have fun", zegt hun collega die de laatste check doet.

Vanaf Sardinië is het een uur vliegen naar het missiegebied. De straaljagers blijven gemiddeld vijf à zes uur in de lucht hangen, waar ze enkele keren worden bijgetankt. De Nederlanders zijn op dit moment vooral actief tussen de noordelijke kuststeden Tripoli en Misrata.

Ze controleren het vliegverbod boven Libië, handhaven het wapenembargo, beschermen coalitietoestellen en verzamelen gedetailleerd beeldmateriaal over de situatie op zee en de grond. De F-16's hebben raketten onder hun vleugels hangen waarmee ze in het uiterste geval een toestel kunnen neerhalen dat het vliegverbod schendt. Maar dat is tot nu toe niet gebeurd.

"Onverwachte dingen houden het spannend voor ons", zegt Joost na de voorlopig laatste vlucht die hij boven Libië maakte. In de afgelopen anderhalve maand was hij herhaaldelijk getuige van de strijd die op de grond gaande is, zoals nachtelijke ontploffingen en verplaatsingen van troepen en tanks.

Toch is het “niet de meest uitdagende missie voor F-16's”, stelt Joost, die ook al vijf uitzendingen in Afghanistan achter de rug heeft. Dat hij daar wel en nu geen bommen heeft afgeworpen, maakt hem niet veel uit. "Wij hebben in deze operatie een defensieve rol." Ook commandant Steur legt uit dat binnen de coalitie iedereen een specifieke taak heeft. "De veiligheid van de mensen in Libië en de coalitietroepen kan alleen worden gegarandeerd als iedereen zijn taak volgens plan uitvoert."

Missie of geen missie, de krijgsmacht moet ondertussen ingrijpend bezuinigen en ook dat eist z'n tol in 'Deci'. De commandant heeft drie vliegers moeten vertellen dat ze na terugkomst in Nederland voorlopig niet zullen vliegen. Door de bezuinigingen zijn er niet genoeg vlieguren om alle vliegers getraind te houden. Desondanks blijven ze zich volledig inzetten voor de missie in Libië. "Het zijn ontzettende professionals. Ze kunnen de knop omzetten, omdat ze vinden dat ze een belangrijke missie hebben te vervullen", zegt Steur, die trots is op zijn ploeg.

(c) ANP