LELYSTAD - Op 12 november 1906, zondag precies een eeuw geleden, werd er in Europa voor het eerst gevlogen. De in Frankrijk wonende Braziliaan Alberto Santos Dumont, die al jaren met kleine luchtscheepjes door het Parijse luchtruim vloog, wilde een stapje hogerop. Hij nam daarom een ballonmand om in te staan; liet er een vliegtuig met vleugels en een motor omheen bouwen en deed in 1906 diverse pogingen om van de Franse grond te komen.

Aanvankelijk maakte Santos Dumont alleen korte ‘sprongetjes’, maar op 12 november van dat jaar kwam hij bij Parijs meters hoog van de grond en maakte hij zelfs bestuurde bochten, zodat er met goed fatsoen van een vlucht gesproken kon worden.

Europees Initiatief
Jaren daarvoor was er in de Verenigde Staten ook al gevlogen. Op 17 december 1903 waren Orville en Wilbur Wright erin geslaagd om met hun zelfgebouwde en gemotoriseerde vliegtuig vanaf het strand bij Kitty Hawk in Ohio van de grond te komen. Maar daarna was het, tot grote frustratie van de twee pioniers, stil gebleven in de VS. Er was geen enthousiasme voor hun succes. Wat ze ook probeerden, ze werden met cynisme bekeken en zelfs het Amerikaanse leger zag niet wat de ‘aeroplaan’ van de Wrights voor hen zou kunnen betekenen.

Gefrustreerd keerden de broers Wright de VS vier jaar later de rug toe. Tot ver in de jaren dertig werd hun eerste vlucht in de VS niet officieel erkend. Een medewerker van het beroemde Smithsonian Institution in Washington zou als eerste hebben gevlogen. De interesse voor hun vluchten en vliegtuigen ontbrak.

In Europa was men echter wél in hun vliegprestaties geïnteresseerd en de belangstelling voor het vliegen met een vliegtuig was groot. De Wrights verplaatsten hun vliegdemonstraties daarom in 1908 naar Frankrijk. Ze ontwikkelden hun vliegtuig verder en leerden vele Europeanen om een vliegtuig te besturen. Pas tientallen jaren later werd ook in de VS officieel erkend dat Orville en Wilbur Wright als eersten ter wereld hadden gevlogen.

Gemak en snelheid
Honderd Jaar Europese luchtvaart heeft een maatschappelijke revolutie teweeggebracht. Een eeuw na de eerste vlucht verplaatsen we ons met het grootste gemak (en met de grootste snelheid) naar de andere kant van de wereld voor onze vakantie of voor zaken.

Het Nationaal Luchtvaart-Themapark Aviodrome op de Luchthaven Lelystad heeft zich nu opnieuw georiënteerd over de wijze waarop die eeuw luchtvaart kan worden bewaard en kan worden gepresenteerd aan het publiek. Daarbij is ervoor gekozen om tien cruciale momenten of periodes uit de (Nederlandse) luchtvaarthistorie in de expositie uit te diepen.

Zoals ooit in de VS de kijk op de vluchten van de broers Wright veranderde, wordt bij het Nationaal Luchtvaart-Themapark Aviodrome ook de kijk op de Nederlandse luchtvaarthistorie gemoderniseerd. “De luchtvaartgeschiedschrijving zal daarbij weliswaar geen verandering ondergaan maar de wijze waarop we daarnaar kijken wel”, zo stelt de Aviodrome.