Hiemstra was als ‘klimaatactivist’ voor veel branchegenoten al eerder een omstreden keynote spreker op deze drukbezochte bijeenkomst op vliegveld Teuge maandag, georganiseerd uit naam van DLT-voorzitter Lodewijk Asscher. Hiemstra is klimaatdeskundige, maar geen deskundige op het gebied van luchtvaart en toerisme.

Het commentaar van Hiemstra gericht aan de redactie van Luchtvaartnieuws: "Ik las het artikel van Paul Eldering over het DLT-event, dat de geur van de klassieke luchtvaart ademt, die duidelijk nog niet in staat is de klimaatrealiteit onder ogen te zien. Daar staat onbeperkt vliegen voorop en alles wat te maken heeft met duurzaamheid of het beperken van de effecten van klimaatverandering is van secundair belang. Mijn bezwaar tegen dit stuk is dat het een eenzijdige opinie vertegenwoordigt van het behoudende deel van de luchtvaartindustrie."

Wat wil de luchtvaartsector zijn? De tabaksindustrie, de afwachter of de Tesla?

Hiemstra vervolgt: "Ik heb de aanwezigen op het DLT-evenement aan het eind van mijn presentatie in Teuge drie keuzes voorgehouden. Wat wil de luchtvaartsector zijn? De tabaksindustrie, de afwachter of de Tesla? In Luchtvaartnieuws wordt gekozen voor de eerste optie en daarmee is het een impliciete ontkenning van klimaatverandering en alle samenhangende problematiek."

Keiharde werkelijkheid
Klimaatverandering is volgens Hiemstra een keiharde werkelijkheid, waar luchtvaart, reiswereld en toerisme niet aan zullen ontkomen. "De oplossing is helder: zo snel mogelijk stoppen met het verbranden van fossiele brandstoffen. Daarom heb ik er ook voor gepleit om niet onbeperkt vliegen als uitgangspunt te nemen, maar de broeikasgasemissie van de luchtvaart. Zolang dat niet gebeurt, is elke voorgestelde technologische oplossing een farce, zullen de doelen niet gehaald worden en houdt iedereen elkaar voor de gek.”

Hiemstra gaat verder. "Het gaat er niet om dat de sector dit soort evenementen organiseert om zichzelf te kunnen feliciteren met ineffectieve toekomstoplossingen die het voor de bühne goed doen, maar dat de sector daadwerkelijk zijn emissie van broeikasgassen zo snel mogelijk en sterk mogelijk reduceert. Minder vliegen draagt er direct aan bij en zou onderdeel moeten zijn van elk pakket oplossingen. Zo'n obligaat artikel als dit waarin de harde klimaatrealiteit impliciet ontkend wordt, wijst in de verkeerde richting. Ik wens de hele luchtvaartsector veel wijsheid.”

Hij zet de luchtvaart in een hoek waar die absoluut niet thuishoort en werkt zodoende mee aan een onnodige polarisatie

Vertegenwoordigers in de sector zeggen met open mond te staan over de reactie van Hiemstra als het gaat om de harde dagelijkse praktijk van de mondiale vliegbusiness. BARIN-voorman Marnix Fruitema: ,"Met teleurstelling lees ik de reactie van Hiemstra . Hij zet de luchtvaart in een hoek waar die absoluut niet thuishoort en werkt zodoende mee aan een onnodige polarisatie.”

Foto (c) Reismedia

Snellere verduurzaming
Het is de luchtvaart volgens Fruitema volstrekt duidelijk dat een gezonde leefomgeving een uitermate groot goed is en de sector is zich zeer wel bewust van wat Hiemstra klimaatrealiteit noemt. "We realiseren ons terdege dat snellere verduurzaming dringend noodzakelijk is voor de toekomst van bewoners en bedrijfsleven. Het is spijtig dat Hiemstra blijkbaar geen kennis heeft van het ambitieuze plan om de luchtvaart duurzamer te maken, noch van de miljarden die geïnvesteerd zijn en gaan worden in een schonere luchtvaart.”

Fruitema ziet betere alternatieven om tot een afname van geluidshinder en uitstoot te komen dan simpelweg het mes in de capaciteit zetten. ,"De opmerkingen van Hiemstra dat de luchtvaart niet de realiteit onder ogen wil zien, is dan ook volstrekt onjuist en draagt niet bij aan een constructieve oplossing voor de door ieder gewenste duurzame toekomst”, meent hij.

Hiemstra schijnt volgens commentaren geen oog te hebben voor de bedrijfseconomische impact van zijn woorden. ,"Was het maar zo eenvoudig als hij ons wil voorspiegelen. Gewoon flink krimpen, is zijn opinie. Welja, hoe simplistisch, naiëf en eenzijdig kun je zijn? Zeker als het vraagstuk in mondiaal verband wordt beschouwd. De vraag naar vliegreizen zal komende twintig jaar verdubbelen, is de prognose van IATA. Dromen en sprookjes bestaan niet. Hij heeft kennelijk geen zicht op de dagelijkse gang van zaken in het bedrijfsleven.”

Niet vliegen is geen dialoog en krimp zien wij niet als oplossing. Innovaties en de klant alternatieven bieden wel

TUI Nederland-topman Arjan Kers gaat nog een stap verder. "Niet vliegen is geen dialoog en krimp zien wij niet als oplossing. Innovaties en de klant alternatieven bieden wel. Zo zetten we ook in op vakanties met de trein en aanbod dichterbij. We zijn een sector in transitie en gaan niet mee in dit soort frames.”

Foto (c) Reismedia

Volgens Kers, tevens ANVR-voorzitter, werkt de hele sector aan het verduurzamen van mobiliteit en het mogelijk maken van (vlieg)vakanties voor de volgende generaties. "Het is jammer dat deze discussie altijd moet gaan over de negatieve kanten van reizen, terwijl de positieve impact van toerisme steeds onderbelicht blijft”, meent hij.

Mensen blijven reizen
Mensen zullen volgens hem altijd blijven reizen en dus vliegen. ,"Dat is een wereldwijd gegeven. Ze willen familie en vrienden ontmoeten, nieuwe culturen leren kennen, ontspannen na maanden van hard werken, zakendoen. Daarom vinden wij het belangrijk om waar dat kan, de reis te verduurzamen.”

Kers stelt dat duurzaamheid juist speerpunt is van TUI. "Op groepsniveau hebben we begin dit jaar een ambitieuze agenda gepresenteerd langs drie assen: people, planet, progress. En committeren wij onszelf aan heldere doelen. Deze zijn gevalideerd door het Science Based Target Initiative. Onder andere over CO2-emissies naar beneden brengen.”

Elektrisch vliegen is volgens hem pas beperkt haalbaar op de langere termijn en dichtbij. ,"Of er ooit elektrisch gevlogen kan worden met grotere toestellen verweg, daar zijn de meningen over verdeeld. Dat laat ik over aan experts. Op korte termijn richten we onze pijlen op wat mogelijk is en zetten we in op de aanschaf van de meest duurzame vliegtuigen en zoveel mogelijk gebruik van groenere brandstoffen. Met onze vernieuwde vloot heeft TUI Nederland al een belangrijke bijdrage geleverd. CO2 is een mondiaal probleem. Oplossingen moeten in eerste instantie Europees worden gezocht.”

Tickettaks
Kers vindt dat belastingen als de tickettaks geïnvesteerd zouden moeten worden in het versnellen van duurzame oplossingen. "Een taak van overheden, zoals beschikbaar maken van duurzame brandstof SAF. Die zouden ook bedrijven die investeren in het verduurzamen van hun bedrijfsmodel, moeten belonen. Toerisme draagt bij aan werkgelegenheid en de infrastructuur, versterkt de lokale economie en reduceert armoede en ongelijkheid. Dat wordt vaak vergeten.”

KLM liet al eerder aan Luchtvaartnieuws weten dat de experimenteerregeling van Harbers nog onder de rechter is. "Het ligt dan ook alleen daarom al voor de hand dat de Tweede Kamer dit controversieel verklaart. Daar komt bij dat de experimenteerregeling door de minister wordt ingezet als tussenstap naar een grotere krimp, waarmee de overheid geluidsdoelen wil behalen. De EU-wetgeving is hier helder over: reductie van vliegtuigbewegingen mag alleen als laatste redmiddel worden ingezet.”

KLM zegt met haar uitgewerkte plan ‘schoner, stiller, zuiniger’ aan te tonen dat door vlootvernieuwing, operationele maatregelen en zoveel mogelijk inzetten van de stilste vliegtuigen in de nacht, de geluidsdoelstellingen van de overheid kunnen worden behaald, mét behoud van de verbindingen tussen Nederland en de wereld. "Het doorzetten van krimp is wat KLM betreft dan ook kortzichtig en schadelijk.”

Krimp doorzetten
Demissionair minister Harbers heeft vrijdag bekend gemaakt de krimp ondanks alle internationale protesten, lopende rechtszaak, EU-wetgeving en verdragen en ondanks de demissionaire status van het kabinet toch al in zomer 2024 door te willen zetten via de omstreden experimenteerregeling. De verwachting is dat de Tweede Kamer het onderwerp Schiphol-krimp volgende week niet controversieel zal verklaren. Ook Schiphol-ceo Ruud Sondag wil doorpakken.