SINGAPORE - Veel meer samenwerking tussen alle disciplines in de luchtvaart is meer dan een bittere noodzaak. In veel gevallen is het voor luchtvaartmaatschappijen en ook luchthavens voorwaarde om te overleven. Het was de belangrijkste conclusie tijdens een internationale luchtvaartconferentie in Singapore aan de vooravond van de Singapore Airshow, die de rest van deze week in de Aziatische stadstaat wordt gehouden.

Het was vooral de Nederlander Paul Riemens, bestuursvoorzitter van de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL), die met zijn pleidooi de toon zette voor meer wereldwijde samenwerking. Riemens, die president is van de internationale luchtverkeersleidingsorganisatie CANSO, kreeg onverwachte bijval van emeritus senior minister van Singapore, Mr Goh Chok Tong.

Tweederangs bestaan
Al bij de opening van het congres sprak de minister over het succes van Singapore als luchtvaartnatie: "We hebben tegen alle adviezen in onze 's werelds beste luchthaven Changi drastisch uitgebreid, voorbereid op grote groei. Terminal 3 is net klaar, we bouwen nu aan terminal 4 en we zijn bezig met de voorbereiding van terminal 5. Als onze vliegmaatschappij, overheid, luchthaven en luchtverkeersleiding niet zo intensief hadden samengewerkt was dat niet gelukt. Dan waren we met de opkomst van de nieuwe concurrenten, bijvoorbeeld in de Golfregio, veroordeeld tot een tweederangs bestaan".

Mr Goh Chok Tong onderstreepte daarmee het pleidooi van Riemens, die op het onderwerp van samenwerking in de luchtvaart promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. IATA-president Tony Tyler was klip en klaar in een gesprek met de LVNL-topman. Het tweetal zat op dezelfde noemer en volgt "vol afgrijzen” de nu al jarenlange discussie over Single European Sky, waarmee nog geen snars werd opgeschoten. 

"Deregulatie en concurrentie zijn de ingrediënten om de in dit opzicht ten onrechte heilige landsgrenzen  te doorbreken en alle soevereiniteitsbarricades het hoofd te bieden", aldus Tony Tyler, die nog eens onderstreepte dat de huidige groei van de luchtvaart met de huidige plannen niet meer kan worden opgevangen.


Paul Riemens wordt in Singapore "belaagd" door de lokale pers.

Riemens benadrukte tijdens het congres de noodzaak van meer samenwerking: "Tot nu toe is sprake van een veel te enge blik. We hebben het alleen over concurrentie tussen vliegmaatschappijen of tussen luchthavens, maar het gaat veel verder. Het gaat om concurrentie tussen infrastructuren en regio's in de wereld. In de eerste plaats is daarvoor veel nauwere samenwerking nodig tussen luchtvaartmaatschappijen, luchthavens, overheden, luchtverkeersleiding en ook de luchtvaartindustrie in de breedste zin van het woord."

Riemens vervolgt: “Als je stelt dat hubs, zoals Schiphol, Frankfurt en Parijs een belangrijke rol spelen en je zoomt vooral in op transfer, de kern van het bestaansrecht voor Schiphol, dan zullen we ons luchtvaartproduct in die samenwerking opnieuw moeten uitvinden, omdat de concurrentiestructuur zo enorm groot wordt en Schiphol zo enorm kwetsbaar in dat spel."  

Exportproduct
“We moeten dus gaan werken aan een sterk mondiaal luchtvaart-exportproduct. En dan gaat dat zeker lukken. We zijn immers als Nederland echt goed in logistieke producten. In de luchtvaart zijn we er met de KLM en Schiphol groot mee geworden. Maar de tijden zijn veranderd", verduidelijkte Paul Riemens tegenover Luchtvaartnieuws, dat de conferentie als enige namens de Nederlandse media bijwoont in Singapore.

De prijsvechters hoeven wat Riemens betreft niet van hubluchthavens worden verbannen. "Zij maken integraal onderdeel uit van de infrastructuur en dus van het spel, zij het wellicht in een andere rol. Low cost maatschappijen kunnen bijvoorbeeld van nut zijn om op Schiphol de kosten te drukken. Uiteindelijk maken netwerkmaatschappijen en prijsvechters deel uit van een sterk competitieve luchthaven."

Lees in de komende gedrukte uitgave van Luchtvaartnieuws, die volgende week in de bus ligt, een uitvoerig interview met Paul Riemens. Bestel een los nummer of neem een abonnement op Luchtvaartwebshop.nl.

Door Arnold Burlage