Nu staan de meeste van die ‘verdachte’ maatschappijen al op Schiphol, sommige zelfs met een aardige bonus, zoals Emirates dat met 2 miljoen euro bijdrage in ‘marketingkosten’ naar Schiphol werd gelokt. Maar goed, een kniesoor die daar op let. De staatssecretaris heeft het zelf gezegd. Tevredenheid dus alom, al was het alleen maar omdat ze eindelijk ’ns wat zei.

De Tweede Kamer is trouwens ook bang geworden na de dreigementen van Qatar Airways – dat op 16 juni start met vluchten tussen Doha en Amsterdam - om Nederland uit te sluiten van bouw- en andere contracten als de staatssecretaris zo gaat omspringen met landingsrechten op Schiphol. Er dreigt dan dus een economische boycot van ons land. Wat zou Shell met miljarden contracten aan gaswinning daarvan vinden?

Shell reageerde tot dusver niet. Verstandiger dan de uitspraken van de socialistische staatssecretaris. Nu reageert Shell vrijwel nooit op conflictsituaties. In dit geval misschien wel wijs.

Het geroeptoeter uit Den Haag stelt ook maar weinig voor, al bezorgt het natuurlijk ons land wel weer wel imagoschade, uitgerekend dat liberale land, altijd fel anti-protectionisme. “Mijn rol is de randvoorwaarden creëren voor optimale omstandigheden voor KLM. Maar het blijft wel lastig bewegen in een omgeving als de internationale luchtvaart”, meent de PvdA-staatssecretaris met een blik naar de nooduitgangen. De belangen van KLM enerzijds en Schiphol anderzijds lopen niet altijd parallel, zei ze maar alvast. Wat een geklets, wat een beleid.

Maatschappijen met staatssteun? Hoe zit dat eigenlijk direct of indirect met sommige maatschappijen uit China, Azië, Afrika, Zuid Amerika en zelfs de Verenigde Staten met de vaak terecht bekritiseerde faillissementsbescherming van de zogenaamde Chapter Eleven. Gaat onze staatssecretaris dat allemaal onderzoeken? Worden al die maatschappijen de wacht aangezegd of de landingsrechten ontzegd? Dan staat ons nog veel spectaculair nieuws te wachten. Waarom doet dat veel geprezen Verenigd Europa dat eigenlijk niet? En waarom houdt de zwijgzame minister van Economische Zaken, Henk Kamp (VVD), net als bij de gasellende in Groningen zo lang, te lang, zijn mond dicht?

Maar onze staatssecretaris van luchtvaartzaken, waarin vrijwel niemand in de sector vertrouwen had tot ze maatschappijen met staatssteun de wacht aanzegde, is goed van vertrouwen. Ze ’vertrouwt’ er bijvoorbeeld op dat Frankrijk de Europese onderhandelingen niet ondermijnt door op eigen houtje met de Golfstaten te gaan onderhandelen. Nu is dat al gebeurd, verzweeg zij gemakshalve. Frankrijk verkocht nog maar enkele weken geleden 21 gevechtstoestellen aan Qatar in ruil voor landingsrechten in Nice, of all places…. De ‘stofzuiger’ voor passagiers kan verder zijn gang gaan ten nadele van Air France en KLM.

Maar goed, een kniesoor die daarop let. En kniesoren zitten er in de Tweede Kamer gelukkig niet, want daar blijft het slechts bij vragen, waarschuwen, zorg uitspreken en toeleven naar de jaarlijkse barbecue op het Binnenhof, als startsein voor het (te) lange zomerreces.

De machtige vakbond van verkeersvliegers, de VNV, gekend van harde woorden en oordelen als het om de nationale luchtvaartbelangen gaat, is ook al lankmoedig. “Het is goed dat er iemand als eerste opstaat. We zijn als luchtvaartsector blij dat Mansveld vasthoudt (?) aan haar plannen”, zei voorzitter Steven Verhagen van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers in een reactie. Onvoorstelbaar die uitspraak, zonder dat vaststaat hoe de staatssecretaris wel vasthoudt aan haar plannen en hoe ze haar holle woorden dan vorm gaat geven. Wie gaat bijvoorbeeld onderzoeken welke maatschappijen welke staatssteun krijgen? En hoe denkt ‘Brussel’ over haar ‘oorlogsverklaring’? En mogen maatschappijen met zakken vol geld aan staatssteun, die al op Schiphol vliegen, wel blijven vliegen en nieuwkomers niet? En is dat dan geen ongeoorloofd onderscheid?

Het beleid van de dagelijks nu al in symbolisch zwart geklede staatssecretaris is ronduit gevaarlijk. Ze wuift bijvoorbeeld ook alle kritiek weg dat de positie van KLM en Schiphol wordt bedreigd door de samenwerking met Air France. Niets aan de hand, meent ze. Alle afspraken die ooit zijn gemaakt met de Fransen staan als een huis, zo zei ze ook nog. Nu komt ze uit Groningen en heel Nederland weet inmiddels wat het staan als een huis daar betekent….

De kamer was wederom lankmoedig, ook nu weer gehinderd door een schokkend gebrek aan kennis van luchtvaartzaken. Een beetje te begrijpen is dat trouwens wel met haar uitspraak, die alleen een trouwe huwelijkspartner kan doen. En liefde maakt blind… 
Doelend op de contracten tussen KLM en Air France, dat het Nederlandse smaldeel steeds meer naar Parijs laat koersen, zei de gelukkige bruid: “Als je getrouwd bent, dan onderteken je je huwelijksakte na een paar jaar niet toch nog een keer?” Oneindige huwelijkstrouw, het bestaat dus echt?

Zou zo’n staatssecretaris met miljarden aan luchtvaartbelangen in haar portefeuille nou echt niet weten dat een derde van alle huwelijkscontracten al na korte of langere tijd verscheurd wordt, met alle ruzie en ellende van dien?

Om kritische Kamerleden te paaien geeft de bewindsvrouw een verslag van een gesprek dat zij recent voerde met Air France KLM-topman De Juniac en KLM-baas Elbers vertrouwelijk ter inzage aan de parlementariërs. Wat dat voorstelt? Niks, helemaal niks!

O ja, tot slot een goed bedoeld advies aan de Tweede Kamerleden die het kladje mogen zien: het gaat om de zwart gemaakte passages en vermoedelijk pas nadien gemaakte aantekeningen! Zonder de handtekeningen er onder van ene Wilma Mansveld en Alexandre de Juniac betekent het helemaal niets!

Arnold Burlage
[email protected]