De ledenraad van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) heeft na bijna 14 uur vergaderen en zelfs hard, soms bijna onbetamelijk taalgebruik, geen goedkeuring gegeven aan het eerder al beklonken principe-akkoord. Binnen de KLM-directie en VNV-bestuur wordt dit terecht als een drama beschouwd.

Wat aan de horizon opdoemt zijn donkere wolken in plaats van witte rook. Noodzakelijke besparingen worden met een akkoord op de lange baan geschoven, zeker nu pas oktober voor een volgend overleg is genoemd, wellicht over dezelfde onwrikbare standpunten, deels toegespitst op verhoging van de pensioenleeftijd, dus twee jaar langer doorvliegen.

De VNV blijkt hopeloos verdeeld. Waar het om draait? Gaan we doorvliegen, of gaan we 10 procent salaris inleveren. En als we gaan doorvliegen, hoe gaan we dan compenseren voor stagnatie? Die vragen hangen na de marathonvergadering dus nu nog boven de markt.

In geval van Air France geldt voor een CAO-akkoord met daaraan verbonden kostenbesparingen trouwens tot nu toe hetzelfde “non”. De zaken daar staan er zelfs al wat grimmiger voor omdat de directie bij uitblijven van een CAO-akkoord al heeft gedreigd met het schrappen van banen. Maar woorden tellen in Frankrijk vaak niet zo zwaar…

Laten we Air France daarom even  - en hopelijk zo snel mogelijk voor altijd - vergeten. We hebben genoeg aan onze eigen sores. Alhoewel, bij Air France moeten de CAO-zaken ook in september geregeld zijn. De luchtvaartreus, nu al op lemen voeten, dreigt na een al maandenlange duikvlucht anders door de knieën te zakken. En de forecast dat het allemaal beter wordt, zal ook nu weer niet worden gehaald, verzekeren insiders in Parijs. Hoe lang kan dit nog goed gaan?

De KLM is door de koppige en verdeelde VNV-ledenraad nu in een spagaat geraakt. Geen akkoord, waaraan overigens ook de bereikte akkoorden van de andere bedrijfsonderdelen/bonden hangen, betekent nog langer uitstel van noodzakelijke kostenbesparingen, hoog nodig om te overleven. De vraag is dus niet wat de KLM nog aan speelruimte, maar aan adem heeft om nog langer te wachten. Het is 12 uur geweest…

De concurrentie en de oprukkende prijsvechters lachen intussen in hun vuistjes. Het wordt vechten met een vleugellam vogeltje. Hoe gemakkelijk wil je het hebben? En scenario’s, waarover achter de schermen wordt gesproken en waaraan ook in het geheim wordt gewerkt - KLM los maken van Air France met nieuwe aandeelhouders als het Amerikaanse Delta en een sterke Chinese partner - worden steeds minder kansrijk. Wie koopt een krakende wagen…?

Intussen staat KLM-topman Pieter Elbers in zijn hemd. Wat voor de nog maar kort geleden energiek aangetreden president-nieuwe-stijl met alle bereikte -principe - CAO akkoorden zo zonnig leek, dreigt nu regelrecht op een drama af te koersen. 

Het VNV-bestuur steekt de hand weliswaar moedig in eigen boezem, maar slaat ook de spijker op zijn kop. “Kennelijk zijn we er niet in geslaagd de urgentie van de situatie voldoende duidelijk te maken”, staat in een middenin de nacht uitgegeven verklaring aan alle leden. En dat is precies waarom het gaat. Niet alleen de CAO’s bij KLM zijn prioriteit, maar vooral de ernst van de situatie en de daarmee samenhangende kostenbesparingen zijn van nog eminentere betekenis.

Het is nog niet bekend wanneer de behandeling in de VNV-ledenraad wordt voortgezet. Als KLM en zelfs een nationaal economisch belang voorop staat was ik daar liefst de volgende dag maar mee begonnen - na een diepe slaap en wellicht een nachtmerrie.

Prijsvechters hebben we al genoeg in de luchtvaart. Als die nu ook al in de cockpit blijken te zitten passen daarbij ook de salarissen die prijsvechters doorgaans bieden. Dan zijn er geen vakbonden en CAO’s meer nodig.

Arnold Burlage
[email protected]