BERLIJN - De internationale luchtvaartindustrie is bij monde van luchtvaartorganisatie IATA ‘voorzichtig optimistisch’ over dit jaar. Het wereldwijde luchtverkeer zit weer op het niveau van voor de recessie, maar zoals in deze branche gebruikelijk is zijn er nog volop beren op de weg. Vooral de ontwikkelingen in Europa baren de maatschappijen zorgen.


“Europa is nog steeds een belangrijke speler, maar niet meer de belangrijkste speler”, zei KLM-topman Peter Hartman maandag op de jaarlijkse bijeenkomst van IATA.

Volgens Hartman tonen overheden in andere delen van de wereld dan ook waardering en erkenning voor de sector en smachten de Europese maatschappijen naar een gelijk speelveld. Hij en zijn Europese collega's vrezen een stroom aan nieuwe belastingen op luchtvaartactiviteiten die zouden moeten helpen de gaten in de nationale begrotingen te dichten. “We zijn een heel grote werkgever en hebben een grote impact op de economie. Zo heeft de aswolk de economie 5 miljard dollar schade opgeleverd; dat toont het belang wel aan.”

Ondertussen stelt IATA dat het tijd is voor een feestje, weliswaar bescheiden, maar toch. Voor het eerst sinds 2007 maken de luchtvaartmaatschappijen als geheel weer winst. Voor heel 2010 zou die uitkomen op 2,5 miljard dollar. Vooral de Aziatische regio trekt de kar, maar ook de Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen zullen dit jaar net als vorig jaar zwarte cijfers schrijven. De maatschappijen in het Midden-Oosten en Afrika leveren een bescheiden bijdrage aan de winstgevendheid en Europese maatschappijen halen het totaal juist omlaag.

Voor Europa voorspelt IATA een verlies van 2,8 miljard dollar, waar dat vorig jaar 4,3 miljard dollar was. Door de langdurige sluiting van het luchtruim door de aswolk liepen de Europese maatschappijen 1,8 miljard dollar aan inkomsten mis.

Overcapaciteit
Een van de beren die de luchtvaartmaatschappijen nog zullen tegenkomen op hun weg is overcapaciteit. “Dat de industrie nu aantrekt, brengt ook verleiding”, waarschuwde IATA-topman Giovanni Bisignani. Dit jaar worden 1.340 nieuwe vliegtuigen afgeleverd, waarvan er maar vijfhonderd voor vervanging zijn. “We moeten ons richten op winstgevendheid, niet op marktaandeel”, zei Bisignani daarover. En die winstgevendheid laat ook nog wel wat te wensen over.

De tarieven zijn over de hele linie verlaagd, wat inhoudt dat maatschappijen per verkocht ticket minder overhouden. In de rendabele businessclass zien maatschappijen nog steeds veel lege stoelen. Over het algemeen zitten de vliegtuigen weer voor bijna 80 procent vol.

Verder waarschuwde Bisignani het personeel van de luchtvaartmaatschappijen dat de bedrijven geen salarisverhogingen kunnen betalen. “Piloten en cabinepersoneel moeten terugkeren op aarde en stakingen op dit moment zijn kortzichtige onzin.” Met die opmerking richtte de Italiaanse IATA-voorzitter zich onder andere indirect tot het cabinepersoneel van British Airways, dat al weken in staking is.

Ook de 'monopolisten' zoals luchtverkeersleidingscentra kregen een veeg uit de pan, omdat zij volgens IATA te veel rekenen voor hun diensten. De Nederlandse luchtverkeersleiding kreeg juist een prijs omdat zij wel de kosten en vooral de tarieven heeft verlaagd.







(c) Reismedia / ANP