Bij de diverse ontwikkelingen zaten twee dieptepunten. Het eerste is de recente rapportage van de staatsagent en zijn uitspraken over het al dan niet voldoen aan de voorwaarden voor de leningen aan de KLM. Voorwaarden die overigens volgens de ILO, onderdeel van de Verenigde Naties, voor een deel ook nog eens onrechtmatig zijn. Kennelijk hebben die voorwaarden ineens een absoluut bestaansrecht. Dat is vreemd, want juist in de luchtvaart, in ieder geval in de cockpit, zijn regels en procedures altijd een middel om een doel te bereiken. Veranderen de omstandigheden dan moet je ook vaak de procedures veranderen, dan wel ervan afwijken. Zeker als je anders je doel niet zou bereiken. De virtuele wereld van procedures is statisch, de echte wereld is dat niet. Die is rommelig en eist voortdurende aanpassingen. Met dus steeds dat beoogde doel voor ogen.

Terugbetaling
Het doel van de voorwaarden was zeker te stellen dat de leningen konden worden terugbetaald. Niemand wist hoe de gevolgen van de Corona-epidemie zouden uitpakken, dus werd terecht ruim ingezet op een pakket leningen ter waarde van drie miljard. Inmiddels is duidelijk dat dankzij de tomeloze inzet en creativiteit van alle KLMers slechts een derde van de beschikbare leningen is gebruikt. Bovendien is daarvan alweer een derde terugbetaald. De verwachting is dat later dit jaar ook het restant wordt afgelost. Klaar dus. De KLM kan weer gewoon aan het werk en zoals altijd reageren op allerlei ontwikkelingen. Waaronder sterk gestegen brandstofprijzen, hogere luchthavenkosten en hoge inflatie. Allemaal zaken die vast niet in de virtuele wereld van de spreadsheet van de staatsagent stonden. En die je dus ook niet op die manier kunt oplossen.

Kamerdebat
Het tweede dieptepunt was de discussie in de Tweede Kamer over Nederlandse deelname aan de aandelenuitgifte van de AirFrance-KLM groep. Op zich verstandig lijkt me, die deelname, maar daar kan je zeker een zinnig inhoudelijk debat over voeren. In plaats daarvan werd het debat overheerst door op framing gebaseerde onzin en een groot vertrouwen in de maakbaarheid van de wereld gepaard aan een zorgelijk gebrek aan kennis. En dat is een ongelukkige combinatie.

Niet ingewikkeld
Het is ook onnodig, want zo ingewikkeld is het allemaal niet. Zie voor een beknopte samenvatting de pagina ‘Samenvatting‘. Voor de echte liefhebbers staat aan het einde van die pagina ook nog een link naar een pdf met achtergronden. Waarschuwing: die pdf is saai, want het zijn inmiddels zestig pagina’s en die staan vol cijfers en percentages. Dus alleen leuk voor iemand die van feiten houdt en analyses interessant vindt. Dat is natuurlijk gelijk de kracht van framing, want voor beeldvorming hoef je alleen maar snel even iets mediagenieks te roepen.