Voor wat betreft de klimaatverandering zijn er kantelpunten te over. Bijvoorbeeld het smelten van het zee-ijs op de polen en de gletsjers. Door het smelten wordt het aardoppervlak donkerder van kleur. Donkere objecten reflecteren geen zonlicht maar nemen juist meer warmte op, waardoor er weer meer ijs afsmelt.

Willen we drastische gevolgen van temperatuurstijging voor de mensheid tegengaan, dan moet het passeren van dergelijke kantelpunten worden voorkomen. Het deze maand uitgekomen zesde IPCC-klimaatbeoordelingsrapport bevestigt dat. Dit rapport van honderden wetenschappers benadrukt daartoe de noodzaak.

De discussie over de luchtvaart op fossiele brandstof laait hierdoor weer op. Het brengt ons bij een paradox: om de kantelpunten van de klimaatverandering niet te passeren, moeten we voor de luchtvaart juist door een kantelpunt heen. Ik bedoel de transitie naar volledig emissievrij vliegen. Dus vliegtuigen op batterijen of waterstof.  De ‘0.0 Aviation’: vliegen zonder fijnstof, NOX of CO2-emissie.

De noordelijke regio van Nederland, de nationale koploper in de energietransitie, met waterstof prominentie, heeft haar verantwoordelijkheid genomen. Daar is alvast een haalbaarheidsstudie verricht door de stichting PEN-EM, waar de columnist dezes de medeoprichter van is, naar de kansen en meerwaarde van de elektrische luchtvaart. Belangrijke bevinding: binnen vijf jaar zijn er passagiersvluchten mogelijk door volledig elektrische vliegtuigen. Het gaat om kleine vliegtuigen met maximaal negentien stoelen over een afstand van meer dan vijfhonderd kilometer. De regio, vanaf Groningen Airport Eelde, kan dan beter en duurzaam met belangrijke Europese bestemmingen worden verbonden.

De lagere operationele kosten (onderhoud en brandstof) van deze elektrische vliegtuigen ten opzichte van de conventionele luchtvaart zetten hier het vliegwiel in beweging. De kostprijs per stoel van een elektrische 19-seater wordt daarmee vergelijkbaar met een Boeing 737 (190 stoelen). Met minder passagiersaanbod kan dan al eerder rendabel worden gevlogen. In combinatie met het voordeel in tijd en kosten van dichtbij huis vertrekken maakt dat een portfolio aan nieuwe routes vanuit Noord-Nederland mogelijk wordt, die eerst niet economisch profijtelijk konden worden aangeboden. Elektrisch vliegen, eenmaal onder stoom gekomen, zal prijs-competitief zijn ten opzichte van andere vormen van vervoer, terwijl de reistijd significant wordt verkort en de verplaatsing geen C02-uitstoot zal produceren.

Naar mijn overtuiging gaat elektrisch vliegen haar eigen extra vraag creëren. Ga maar na. We nemen de route Groningen-Berlijn. Elektrisch gevlogen ben je 2 uur onderweg en reis je volledig zonder vervuilende emissies. Alternatieven: met de trein naar Schiphol en daar het gewone vliegtuig naar Berlijn, of direct per auto. Beiden zijn niet duurzaam en zij kosten ongeveer 5 uur reistijd. Resteert volledig met de trein, dan ben je 7 uur kwijt. Treinreistijd die alleen te verbeteren is met aanmerkelijke investeringen in hogesnelheidssporen en dito treinmaterieel. Maar, één kilometer hogesnelheidsspoor kost tussen de veertig tot vijftig miljoen om aan te leggen en is verre van duurzaam (100-250 Kiloton CO2-emissie). Terwijl de aanleg van deze nieuwe infrastructuur 10 tot 15 jaar in beslag zal nemen.

Kortom, hoge infrastructuurkosten (aanleg en onderhoud) met belasting van het milieu. Allemaal niet aan de orde voor 0.0 Aviation. Waar zou u op inzetten?

Jochem Croon is onafhankelijk luchtvaartjurist en adviseur voor de luchtvaart. Hij is daarnaast medeoprichter van de stichting PEN-EM, welke tot doel heeft het promoten en versnellen van de introductie van de commerciële elektrische luchtvaart in Nederland en Europa. De columns schrijft hij zonder last en op eigen titel.